ကရင့္စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ အဓိပတိႀကီးမ်ား
ဓါတ္ပုံ အားမာန္သစ္စာေစာင္မွ ကူးယူေဖၚျပသည္
မေယာင္ရာ ဆီလူးျခင္း
By မင္းစုိးစံ က်ဳပ္ ဒီအေၾကာင္းအရာကို ေရးသင့္ မသင့္ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ေနတာ အေတာ္ကို ၾကာသြားပါတယ္၊ ေနာက္တခု က မေယာင္ရာဆီလူးတဲ့ ခပ္တုံးတုံး ကရင္တေယာက္လို႔ ကရင္အမ်ားစုက ၀ိုင္းၿပီးအျပစ္တင္ေနမွာကို စိုးမိတာလည္းပါ
ပါတယ္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး အရွည္တည္တံ့ဘို႔ဆိုတာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္စာေပ ခိုင္ခံ့ဘို႔လိုပါတယ္။ သူ႔စာေပ မခိုင္မ ခံ့ဘူးဆို
လ်င္ သူ႔လူမ်ိဳးလည္း မၾကာမတင္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားဘို႔ပဲရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း စာေပအေရးအသားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံေတြမွန္ေအာင္ နည္းေပါင္းစုံနဲ႔ အဘက္
ဘက္ကေန ပညာရွင္ေတြ ႀကိုးပမ္းခဲ့ၾက ႀကိုးပမ္းေနၾကတာ ဒီကေန႔အထိပါပဲ။ အခုေတာ့ ေခတ္ကာလက ေျပာင္းလြဲလာတာနဲ႔အတူ အေရးအသားေလးေတြ ေျပာင္းလဲလာတာကို ေတြ႔ရ ဘတ္ရ
တဲ့အခါက်ေတာ့ ဘယ္လိုစာလုံးမ်ိဳးကို ဘယ္လိုနားလည္ရမွန္းမသိတဲ့အထိ ျဖစ္သြားရပါတယ္။ ဥပမာအျဖစ္ေျပာရမယ္ဆိုလ်င္ သူငယ္ခ်င္း ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သယ္ရင္း ဆုိၿပီး ေရးသားထားတာမ်ိဳး၊ အဲဒီ
သယ္ရင္း ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုသလဲဆိုတာ နားလည္ယူလို႔ရေပမယ့္ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ သိပ္အဆင္မေျပဘူး
လို႔ ေျပာခ်င္တာအမွန္ပါ။
လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္တုန္းက က်ဳပ္မေနႏိုင္မထိုင္ႏိုင္ျဖစ္ၿပီး ဗမာစာလုံး ခ်ည္ နဲ႔ ျခည္ မတူတဲ့အေၾကာင္း ျခည္ဆိုတာ
ျခည္လုံး ျခည္ထည္ပစၥည္း ျခည္မွ်င္ စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ ေရးျပၿပီး၊ ခ်ည္ဆိုတာက ခ်ည္ေႏွာင္တာ ႏြားခ်ည္တိုင္ ဘာညာေပါ့ေလ ေရးလိုက္ေတာ့ အဲဒီမွာ က်ဳပ္ကို တုန္႔ျပန္တာေတြေတြ႔လိုက္ရတယ္။
သူတို႔ေျပာျပထားတာေလးကို မူရင္းအတိုင္း ျပန္ေရးျပလိုက္ပါတယ္။
ခ်ည္၊ ၿခည္ နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အေလးထားရမဲ့ ကၽြႏ္ုပ္တို႕စာေပမဟုတ္တဲ့အတြက္ သိပ္ၿပီး မေ၀ဖန္ခ်င္ပါဘူး။ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ထဲထဲ၀င္၀င္မသိတာလည္း ပါပါတယ္။
အေရးၾကီးတာက လာခုဂ္ခါင္စူး ကိုခ်ည္ၿဖဴဖြဲ႕မဂၤလာနဲ႕ ဘာသာၿပန္ထားတာ ထိေရာက္မႈရွိ မရွိ ဆိုတာကိုပဲ စိတ္၀င္စားပါတယ္။
ျမန္မာစာမွာေတာ့ ခ်ည္မွ်င္စက္ရုံ၊ ခ်ည္ထည္ စာလုံးေပါင္းနဲ႕ပဲေတြ႕ရပါတယ္။
ျခည္ ဆိုတာက ေနေရာင္ၿခည္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာပဲ သုံးတာ ေတြ႕ရပါတယ္ ေနာက္ထပ္အၾကံေပးခ်င္တာက အခမ္း
အနားပါ။
အခန္းအနားလို႕ ေရးတာလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ကၽြႏ္ုပ္တို႕ကေတာ့ ခ်ည္ၿဖူဖြဲ႕ကို ၿခည္ၿဖူဖြဲ႕လို႕ စြန္႕စားၿပီး မသုံးခ်င္ေသးပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္က်ဳပ္လည္း နီးစပ္ရာ စာလုံးေပါင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေထာက္အထားေလးေတြကို ရွာေတာ့တာေပါ့ဗ်ာ။
ျမန္မာစာအဖြဲ႔က ထုတ္ထားတဲ့ အြန္လိုင္းေပၚကျမန္မာစာသတ္ပုံက်မ္းထဲက သတ္ပုံက်မ္းႏွင့္ခြဲထားကို ဖြင့္လိုက္
ေတာ့ ခ်ည္နဲ႔ျခည္ကို အခုလို ေရးသားေဖၚျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ခ်ည္
ခ်ည္( သြား-လာ)
ခ်ည္ခင္စြပ္ငွက္
ခ်ည္ခင္၀တ္ငွက္
ခ်ည္ငင္
ခ်ည္ငင့္
ခ်ည္တုပ္-
ခ်ည္မွ်င္
ခ်ည္၀င္အူေပါက္
ခ်ည္ေသ့-(ရက္ကန္းသုံး)
ျခည္
ျခည္ (ေရာင္…….)
ျခည္ (လက္စြပ္တစ္….)
ျခည္ (အရိပ္အ…..)
၀ီကီပိဒိိယ ထဲကို သြားၿပီးၾကည့္လိုက္ျပန္ေတာ့ ခ စာလုံးကိုႏွိပ္ခ်လိုက္ေတာ့ အခုလိုေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။
ခ်ည္ခင္စြပ္ငွက္
ခ်ည္ေခ်ာင္း
ခ်ည္ထိုးစက္
ရရစ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျခည္ ဆိုတဲ့စာလုံးကိုေတာ့ မေတြ႔မိပါဘူး။
ေနာက္ဆုံး က်ဳပ္လက္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ေက်ာ္ေအာင္စံထားဆရာေတာ္ ေရးသားထားခဲ့တဲ့ ေ၀ါဟာရတၳပကာသနီက်မ္း ဆိုတာကို ျပန္ၿပီးလွန္ေလွာၾကည့္လိုက္ေတာ့ အခုလို အေသးစိပ္အက်ယ္တ၀င့္ေရးသားထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
စာမ်က္ႏွာ ၂၇၆
( ခီ၊ ခ်ီ၊ ၿခီး)
ခ်ီ
ခ ယပင့္၌ ဝိသဇၨနီသံပါ၊ မပါ အသံကြဲရသင့္လ်က္ ၾကြခ်ီသည္ဟူေသာဝိသဇၨနီ မေက်ာက္ေသာ ဝါဟာရသာထင္၏။ ထို၌ၾကြခ်ီသည္ဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ အထက္သို႔ပင့္ျခင္း၊ ေျမႇာက္ျခင္းအနက္တည္း။
ထိုအနက္ကိုစြဲ၍ အထိန္းအခ်ီ၊ စာေရးစာခ်ီ စေသာေခၚေဝၚျခင္းျဖစ္၏။
ရွင္မြန္ပီပီ လွမ္းခ်ီညႇင္းညႇင္း စသည္ျဖင့္စပ္ဟပ္သည္လည္း ဤအနက္၎တည္း။
စာမ်က္ႏွာ ၅၇၉
( ခ်ည္- ခ်ည္း-ခ်ည့္၊ ျခည္-ျခည္း)
ခ်ည္
ခ အကၡရာ၌လည္း သက္သက္ညသတ္သည္မထင္။
ယပင့္ကား
တုပ္ကြေႏွာင္ခ်ည္ ဘုံသုံးမည္တြင္ က်င္လည္ေသာအား။
ေဆြအားဖြဲ႔ခ်ည္ ဖူးၿခိမ့္သည္ဟု ေဆာ္စည္ခတ္တည္း။
မီးက်က္စံတည္ ေရႊႏွင့္ခ်ည္ေသာ္ ေက်ာက္ရည္တက္ဟန္။
ပတၱျမားတခ်ည္ ဆန္တျပည္သို႔ ၾကံစည္စတတ္။
ေရႊေလွာ္စံတည္ ျမႏွင့္ခ်ည္သို႔ လူ႔ျပည္၌တြင္။
မဏိတခ်ည္ လြတ္စံတည္ ေရာင္ျခည္ၿပိဳးၿပိဳးျပက္ျပက္တည္း။
စသည္ျဖင့္ ဖြဲ႔သည္၊ ခ်ည္သည္၊အကြင္းခ်ည္သည္ ဆိုေသာအရာ၌ထင္၏။
ထိုတြင္ ေရႊႏွင့္ခ်ည္၏၊ ျမႏွင့္ခ်ည္၏ ဟူသည္ကား မီးျဖင့္က်က္နပ္ေသာစံထားေရႊႏွင့္ခ်ည္ဖြဲ႔သျဖင့္ ေက်ာက္ရည္
တက္၏။
ေလွာ္ၿပီးဦးၿပီးေသာ စံထားေရႊႏွင့္ဖြဲ႔ခ်ည္သျဖင့္ ေက်ာက္ရည္တက္၏။
ေလွာ္ၿပီးဦးၿပီးေသာစံထားေရႊႏွင့္ ျမေက်ာက္ကိုခ်ည္ဖြဲ႔စပ္ေႏွာင္သကဲ့သို႔ ျဖစ္၏။
ဤသို႔ေသာအနက္ကို ေဖၚသည္။
ဖြဲ႔သည္ ခ်ည္သည္ ဟူေသာယခင္အနက္ လည္ေကာင္းတည္း။
ျခည္
ခအကၡရာ ရစ္၍ညသတ္ကား
မိုးစြန္တိမ္ျခည္ အိမ္ကိုရည္ေလာ့ ငါးမည္ၾကန္သင့္။
ထြက္ျမဲေနျခည္ ေနလုံးတည္မွ ေငြရည္လွ်ံဝါ။
ဘုရားေဟာျခည္ နားေတာ္လည္၍ ျမန္ျပည္တခြင္။
နီလာေရာင္ျခည္ လွ်ံေျပလည္သား ျမရည္မယြန္း။
တသီးလွ်ံျခည္ ေနလရည္လည္း တူမည္ၿပိဳင္ခိုင္း။
မျပဳန္းမက်ည္ ရြက္တူရွည္သား ပင္ျခည္ေသးေသး။
ပုဆိုးသင္တည္ ဝါျခည္တမုတ္ ေရႊစင္ေငြရည္ ဖန္ျခည္လွ်ံထြန္း။
စသည္ျဖင့္ အရိပ္အျခည္ ေရာင္ျခည္ လွ်ံျခည္ ဝါပိုးျခည္ ဆိုေသာအရာတို႔၌ထင္၏။
ထို၌ ျခည္ဟူေသာေဝါဟာရကား အသြယ္အမွ်င္ ရိပ္ရိပ္ေရးေရး ထင္ျမင္ေကာင္းသည္ကို ဆိုမိန္႔ေသာအရာျဖစ္၏။ သို႔ႏွင့္ေလွ်ာ္စြာ ေရႊေငြေၾကး စသည္တို႔ကို နန္းသို႔သြင္း၍ စင္းစင္းလ်ားလ်ား အသြယ္အမွ်င္ အေခ်ာင္းအတံငယ္ကို နန္းျခည္ ဆိုမိန္႔ျခင္း။
ယင္းႏွင့္အတူ အသြယ္အမွ်င္ထင္ေကာင္းသမွ် ပင့္ကူျခည္၊ ပိုးျခည္၊ ဝါျခည္ ဆိုမိန္႔ေသာအရာ မ်ားစြ။
ေနျခည္ ဖန္ျခည္ ဆိုသည္တို႔၌လည္း ေနစသည္တို႔မွ က်ယိုစီးထြက္ေသာ အေရာင္သည္ အသြယ္အမွ်င္ ကယ့္သို႔
ျပန္႔ႏွံ႔၍ထင္ေသာ အမူအရာပင္ျဖစ္၏။
မိုးျခည္တိမ္ျခည္ဟူသည္လည္း မုိးတိမ္စသည္တို႔မွ အရိပ္ျပန္႔ႏွ႔ံေသာ အမူအရာ၎ျဖစ္၍ သေဘာမကြဲသည္ျဖစ္၏။
ေရာင္ျခည္ လွ်ံျခည္ဟူသည္လည္း အေရာင္အလွ်ံပင္ ျပန္႔ႏွံ႔ေသာအခ်င္းအရာျဖစ္၏။
အရိပ္အျခည္ ဟူသည္လည္း တည္ရာတစုံတခုမွ ထြက္ေသာအမူအရာ အျခည္အ၀ါ၎ ယူသင့္ေသာအရာျဖစ္၏။ ဤသည္တို႔ကို ေထာက္၍လွ်င္ မူလအနက္ေလ်ာ္သည္သာ ျဖစ္သင့္၏။
ဗမာစာပညာရွင္ေတြ ဗမာစာေလ့လာသူေတြ ဗမာစာဖတ္ပရိႆတ္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္ဟာက ပိုသင့္ေတာ္ၿပီး ဘယ္
အရာကေတာ့ ျဖင့္မသင့္ေတာ္ပါလားဆိုတာကို ပိုင္းျခားသုံးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္ႏိုင္ေအာင္လို႔ ေစတနာကို ေရွ႕တန္းတင္
ၿပီး အခုလိုေရးသားေဖၚျပလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဗမာစာပညာရွင္ေတြ ဗမာစာဖတ္ပရိႆတ္ေတြကေျပာေတာ့မယ္
ေနစမ္းပါဦး ခင္ဗ်ားက ကရင္တေယာက္ျဖစ္ၿပီး ဗမာစာအေၾကာင္း ကို ပို႔စ္တခုတင္ၿပီးေဆြးေႏြးေနတာ ဘာသ
ေဘာလဲဗ်။
ဗမာစာကိုေရာ ဘယ္ေလာက္နားလည္ေနလို႔ အခုလိုေရးေနတာတုန္း။
ေမးပါရေစဦး ခင္ဗ်ားတို႔ ကရင္စာကေရာ ေတာ္ေတာ္ခိုင္မာေနၿပီလား........။ ဆိုလ်င္ေတာ့ အေျဖရအင္မတန္ခက္
လွပါတယ္။
က်ဳပ္တို႔ ကရင္ေတြ (အထူးသျဖင့္ အေရွ႕ပိုးကရင္ေတြ) ကို ဘယ္ဗမာအစိုးရအဆက္ဆက္ကမွ် စာသင္ေက်ာင္း ဖြင့္ခြင့္ မေပးခဲ့သလို ဘယ္ကရင္အစိုးရကမွ်လည္း ခြင့္မျပဳခဲ့ေလေတာ့ ကရင္စာခိုင္မာလား မ္ခိုင္ဘူးလား ဆိုတာ
ထက္ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ဖတ္ႏိုင္သလဲ၊ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ ေရးႏိုင္သလဲဆိုတာကို ေမးရပါေတာ့
မယ္။
အဲဒီလိုေမးေနရတဲ့ စာမ်ိဳးကိုေဆြးေႏြးဘို႔ဆိုတာကုိေတာ့ စဥ္းစားလို႔ရႏိုင္မယ္မထင္ပါဘူး။ ေဆြးေႏြးတာျဖစ္မလာပဲ ညင္းခုံစရာေတြသာ ျဖစ္လာစရာရွိပါေတာ့တယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ စာဖတ္ပရိႆတ္အားလုံးနဲ႔ ကရင္စာပညာရွင္မ်ား ဗမာစာပညာရွင္မ်ားအာလုံး မေယာင္ရာဆီလူးမိတဲ့ က်ဳပ္ရဲ့ လုပ္ရပ္ေတြအတြက္ နားလည္ခြင့္လႊတ္ေပးဘို႔ေတာင္းပန္ရင္း မိမိတို႔ စာေပခိုင္မာေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းအား
ထုတ္ဘို႔ အတတ္ပညာရွင္ မ်ိဳးဆက္သစ္ကရင္လူငယ္ေတြကို တေလးတစား တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္လိုက္မိပါတယ္။
က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
မင္းစိုးစံ
(အေ၀းေရာက္ ကရင္ဒုကၡသည္တဦး)