လႊတ္ေတာ္ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ တန္ဘိုးရွိတဲ့ဥပေဒစနစ္တစံုလံုးကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ေတာ့မွာလား

လႊတ္ေတာ္ဟာ

 ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ တန္ဘိုးရွိတဲ့ဥပေဒစနစ္တစံုလံုးကို 

ဖ်က္သိမ္းပစ္ေတာ့မွာလား။

By ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ေအာက္တိုဘာလ (၂) ရက္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္

ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးတရားသူႀကီးကိုးဦးအား အေရးယူဖိအားေပးနုတ္ထြက္ေစလိုက္ၿပီးေနာက္ လႊတ္
ေတာ္သည္ ဥပေဒစနစ္တစံုလံုးကိုပါ အနွစ္သာရအားျဖင့္ ဖ်က္သိမ္းေတာ့မည့္ စိုးရိမ္ဘြယ္အေနအထားမ်ားအား
ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ငါးပါးသာမက သံဃာစင္ပါ ေမွာက္ပါေတာ့မည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။

လႊတ္ေတာ္တရပ္ျခင္းစီက ဖြဲ႔စည္းလိုက္သည့္ေကာ္မတီမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မရွိေၾကာင္း တိုင္းျပည္၏ အ
ျမင့္ဆံုးခံုရံုး က ခ်မွတ္လိုက္ေသာစီရင္ခ်က္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အတည္ျဖစ္ေနပါလွ်က္ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္
ကို မလိုက္နာဘဲ လႊတ္ေတာ္သည္ ၄င္း၏ေကာ္မတီမ်ားအား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ျဖင့္ ဇြတ္အတင္းက်င့္သံုးေစ
လွ်င္၊ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဥပေဒစနစ္အား အေျခခံအားျဖင့္ ဖ်က္သိမ္းျပီးရာေရာက္သြားေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုင္ရာခံုရံုးတရားသူၾကီးအားလံုး နုတ္ထြက္သြားျပီျဖစ္သျဖင့္ ၄င္းတို႔ခ်မွတ္ထားခဲ့ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အလိုအေလွ်ာက္ပ်က္ျပယ္သြားျပီဟူ၍ လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးျဖစ္သူ ဦးသိန္းညြန္႔က ေျပာဆိုသြားခဲ့ေၾကာင္း ဘီဘီစီက စက္တဘၤာလ (၆) ရက္ေန႔တြင္ အသံလႊင့္သြားခဲ့သည္။
ဤအတိုင္းပင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုကလည္း ထင္မွတ္ေနၾကပံုရသည္။
ယင္းအခ်က္မွာ လံုး၀ လြဲမွားေနပါသည္။ ယင္းကို သာမန္လူထုမ်ား နားလည္နိုင္ရန္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဥပေဒစနစ္
ကို ျပန္လည္ေလ့လာဘို႔ လိုပါမည္။

ကမၻာတြင္ အဓိကအားျဖင့္ ဥပေဒစနစ္နွစ္ခုသာရွိပါသည္။
အဂၤလိပ္ဘာသာအားျဖင့္ Common Law နွင့္ Civil Law ဥပေဒစနစ္မ်ား ဟူ၍ေခၚသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ျဗိတိသွ် ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ေနခဲ့ရစဥ္အတြင္း ကြန္မြန္းေလာ Common Law ဥပေဒ စနစ္ကို အေမြဆက္ခံခဲ့သည္။ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို မည္သူမွ် မၾကိဳက္ၾကပါ။
သို႕ရာတြင္ နယ္ခ့်ဲစနစ္ေအာက္မွရရွိခဲ့ေသာ ကြန္မြန္းေလာဥပေဒစနစ္ကိုမူ ျမန္မာနိုင္ငံသမိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္
ဆန္းအပါအ၀င္ မည္သည့္ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ မည္သည့္ဥပေဒပညာရွင္ကမွ် တိုက္ခိုက္ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း မရွိ၊ ယ
ေန႔တိုင္ တန္ဘိုးထားကာ လက္ခံက်င့္သံုးေနဆဲျဖစ္သည္။

ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္၏ေၾကာရိုးၾကီးမွာ တရားစီရင္ေရးနွင့္ ၄င္းကစီရင္လိုက္သည့္ စီရင္ထံုးမ်ားျဖစ္သည္။ ဘက္နွစ္ဘက္အျငင္းပြားၾကေသာ မႈခင္းမ်ားအားလံုးတြင္ တရားသူၾကီးသည္ ဘယ္ဘက္ကမွ မေနဘဲ အလယ္မွာ
တည့္တည့္ရပ္ခါ တရားရံုးေရွ႕တြင္ တင္ျပလာေသာ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားအေပၚအေျခခံျပီး မႈခင္းမ်ား ကို ဆံုးျဖတ္ၾကရသည္။

သက္ဆိုင္ရာမႈခင္းမ်ားတြင္ အျမင့္ဆံုးတရားရံုးၾကီးမ်ား၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို စီရင္ထံုးမ်ားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္မွတ္တမ္း
တင္ျပီး တရိုတေသေလးစားလိုက္နာ က်င့္သံုးၾကရသည္။ အျမင့္ဆံုးတရားရံုးႀကီးတရံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ဥပ
ေဒအေၾကာင္း အရာအရ တူညီေသာ မႈခင္းအသစ္တရပ္တြင္ ေနာက္ထပ္စီရင္ထံုးအသစ္ ထြက္ေပၚလာျပီး ျပင္ဆင္
ဆံုးျဖတ္မႈမျပဳမခ်င္း ပထမစီရင္ထံုးကို တျပည္လံုးလက္ခံ က်င့္သံုးၾကရသည္။

စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္ျပီးေနာက္ အဆိုပါခ်မွတ္သူ တရားသူၾကီးမ်ားနုတ္ထြက္သြားရုံမွ်၊ (သို႕မဟုတ္) ေသဆံုးသြားရံုမွ်ျဖင့္ ၄င္းတို႔ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ စီရင္ခ်က္ပ်က္ျပယ္သြားျပီဟူ၍ ကမၻာတျခမ္းနီးပါး ကြန္မြန္းေလာဥပေဒစနစ္ကို က်င့္သံုးလွ်က္
ရွိေသာ မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ် လက္ခံမည္ မဟုတ္ပါ။ ရယ္ေမာေလွာင္ေျပာင္ဘြယ္ပင္ ျဖစ္ပါဦးမည္။

ဥပေဒ နယ္ပယ္တြင္ Living by the dead ဟူေသာ စကားလံုးပင္ ရွိပါ ေသးသည္။
“ ေသသြားသူတို႕ကို အေျချပဳ၍ ရွင္သန္ျခင္း” ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ ရွိသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္ေသာ တရားသူၾကီးမ်ား ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၾကျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ခ်မွတ္
လိုက္သည့္ စီရင္ခ်က္မ်ားအား (ေနာက္ထပ္ စီရင္ထံုးအသစ္တခု မထြက္မျခင္း) ေလးစား လိုက္နာက်င့္သံုးၾကရ
ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဤသည္မွာ ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္၏ အေျခခံေၾကာရိုးၾကီးျဖစ္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ပါ။
လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္၏ အေျခခံေၾကာရိုးၾကီးကို အားေကာင္းစြာ ေဖၚေဆာင္ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္သည့္တရား စီရင္ေရးစနစ္က်င့္သံုးခြင့္ရခဲ့သည့္ ၁၉၄၈ မွ ၁၉၆၂ ခုနွစ္အတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဥပေဒ စနစ္
ကို အာရွနိုင္ငံမ်ားက ေလးစားၾကရျပီး စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို ကြန္မြန္းေလာဥပေဒစနစ္က မ်ားစြာက်ားကန္ေပးခဲ့
သည္။

၁၉၆၂ တြင္ စစ္အာဏာသိမ္းခံခဲ့ရျပီးေနာက္ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ နိုင္ငံေရးစနစ္တစံု လံုးကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ေသာ္လည္း ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္ကို မထိပါးခဲ့။ ယခုအခ်ိန္အထိ ဆက္လက္ရွင္သန္ က်င့္သံုးေနဆဲျဖစ္သည္။ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္မ်ားအနက္ အေျခခံၾကီးတရပ္မွာ လြတ္လပ္ေသာတရားစီရင္ေရး ျဖစ္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံအား ေဟာင္ေကာင္နွင့္ နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ပါ။
ေဟာင္ေကာင္သည္လည္း ျဗိတိသွ် ကိုလိုနီေအာက္တြင္ေနခဲ့ရျပီး စီးပြားေရးအရ ေတာင့္တင္းလာသျဖင့္ အာရွက်ား
ေလးေကာင္စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းျခင္းခံခဲ့ရသည္။
၁၉၉ရ ခုနွစ္တြင္ တရုပ္ျပည္မႀကီးနွင့္ေပါင္းသြားျပီးေနာက္ပိုင္း ေဟာင္ေကာင္၏ စီးပြားေရးအားကို ရွန္ဟုိင္းနွင့္ နိုင္း
ယွဥ္ၾကည့္ၾကသည္။

ရွန္ဟုိင္းသည္ ျမိဳ႕အလြန္ၾကီးေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရးထုထည္မွာမူ ေဟာင္ေကာင္ထက္ပိုၾကီးသည္။ သို႕ရာတြင္ စီး
ပြားေရး၌ အားေကာင္းထက္ျမက္မႈအရ ေဟာင္ေကာင္ကို မမွီဟုသံုးသပ္ၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္းဟု အေျဖ ရွာေသာအခါ ေဟာင္ေကာင္တြင္ ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္အေျခခံ၌ လြတ္လပ္ေသာတရားစီရင္ေရးစနစ္ က်င့္သံုး
ႏိုင္မႈကို ေတြ႔ခဲ့ၾကသည္။
ေဟာင္ေကာင္ တကၠသိုလ္အား အာရွတိုက္၌ အေကာင္းဆံုးတကၠသိုလ္အျဖစ္ပင္ သတ္မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လႊတ္ေတာ္နွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးအၾကားျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အျငင္းပြားမႈအေပၚအေျခ
ခံကာ ခံုရံုးက ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ စီရင္ခ်က္သည္အလိုအေလွ်ာက္ ပ်က္ျပယ္ျခင္း ရွိ မရွိ အၾကီးမားဆံုး ဥပေဒျပႆနာ
ေပၚလွ်က္ရွိသည္။
ယင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ေဟာင္ေကာင္တကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနမွ ပါေမာကၡ Simmon Young က ေအာက္ပါအ
တိုင္းသံုးသပ္သည္။

“တကယ္လို ့လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုဆိုင္ရာခံုရံုးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေၾကနပ္ရင္ ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္ အရ သက္ဆိုင္ ရာ ဥပေဒကိုျပင္ျပီး ( တရားရံုးနဲ႕ေဆြးေႏြး ညွိနိုင္းတဲ့ အေျခခံမွာ) အမႈကို ေနာက္တခါျပန္စီရင္၊ ဒါမွ မဟုတ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဘို႔သာရွိတယ္။
ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္အရဆုိရင္ တရားသူၾကီးေတြ ေျပာင္းလဲသြားေပမယ့္ တရားရံုးရဲ႕စီရင္ခ်က္ကမေျပာင္းဘူး။
 ဆက္လက္တည္ရွိေနတယ္။
ဒါကိုေျပာင္းနိုင္ဘို႔ဆိုရင္ သင့္ေတာ္တဲ့ မႈခင္းတခုမွာ ဥပေဒနဲ႔အညီဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ တရားရံုးတခုက တရားစီရင္ေရး
ဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခု ထပ္မံခ်မွတ္ဘို႕လိုအပ္မွာျဖစ္တယ္။”

စာေရးသူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္ေနာက္ခံ၌ လက္ရွိေပၚေပါက္လွ်က္ရွိေသာ ဤဥပေဒေရး
ရာ ျပႆနာၾကီးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ နိုင္ငံတကာမွ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားထံ ထပ္မံခ်ည္းကပ္ေလ့လာပါသည္။
ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ စေတာ့ဟုမ္း တကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနမွ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေဒးဗစ္ ဖစ္ရွာ နွင့္ အဂၤလန္နိုင္ငံတြင္ အေျခစိုက္ ေနထိုင္လွ်က္ ရွိေသာ ၀တ္လံုေတာ္ရ နွင့္ ဥပေဒပညာရွင္ တဦး (အိုင္ယာလန္နိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း၏ ဥပေဒေကာ္မရွင္နာ မင္းၾကီး ျဖစ္ေသာ) ေဒါက္တာ ဗင္းခက္ အုိင္ယာ တို႔ကလည္း
ေဟာင္ေကာင္တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡ ဆိုင္မြန္ယန္း နွင့္ အလားတူ သေဘာထားမ်ား ေပးၾကသည္။
 (၄င္းတို႕ ၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ မူရင္းမ်ားအား စာေရးသူက အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားေသာ ဤေဆာင္းပါး တြင္ရွဳပါ။

ဒီေနရာကို ကလစ္လိုက္ပါ

ထိုနည္းတူပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အင္ဒီးယားနား တကၠသိုလ္ မွ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ ၀ီလီယမ္ ကလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၂၄ အရ ခံုရံုး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ အျပီးအျပတ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပ၍ ေအာက္ပါအတိုင္းမွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

“In a common law system, the tribunal’s decision stands even though the justices have been impeached.
The decision is precedent unless and until a future tribunal overturns it.
Though the Hluttaw may have the power to impeach judges, it does not have the power to overturn judicial decisions, which is purely judicial business, not legislative.
Clearly, the 2008 constitution contemplates that arrangement.
Section 322 gives the constitutional tribunal the power to interpret the constitution, and Section 324 says that decisions of the tribunal shall be final and conclusive.”

အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးသည္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရပင္လွ်င္ တရားစီရင္ေရးက႑တြင္ အထင္
ကရ ထည့္သြင္း ျပဌာန္းတည္ေဆာက္ထားေသာ တရားရံုးၾကီးျဖစ္သည္။
အင္မတန္မွ ေသခ်ာေသာအခ်က္မွာ လႊတ္ေတာ္အေနျဖင့္ ခံုရံုးတရားသူၾကီး မ်ားအား ျဖဳတ္ထုတ္ နိုင္ေသာ္လည္း ခံုရံုးမွ ခ်မွတ္ထားခဲ့ျပီး ျဖစ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၄င္းတို႕အလိုက် ေျပာင္းျပန္လွန္၍ မရပါ။

တရား သူၾကီးမ်ားကို ျဖဳတ္လိုက္ရံုျဖင့္ ခံုရံုး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ အလိုအေလွ်ာက္ပ်က္ျပယ္မသြားပါ။ ဤတြင္ ျပႆနာရွိလာပါသည္။ လႊတ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း သမၼတ သည္လည္းေကာင္း ဘာဆက္လုပ္ၾက
မည္နည္း ဟူ၍ျဖစ္သည္။

တိုင္းျပည္၏ အျမင့္ဆံုး တရားသူၾကီးမ်ားအား ျဖဳတ္ထုတ္ေစလိုက္ျခင္းျဖင့္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္သည္ ၾကီးၾကီး မား
မား ယိမ္းယိုင္သြားခဲ့ျပီ။
လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး ၏ အေျခခံကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ရိုက္ခ်ိဳးလိုက္ခဲ့ျပီ။

အျမင့္ဆံုး တရားရံုးၾကီး၏ တရားသူၾကီးမ်ားသည္ နိုင္ငံေရးအစုအစည္းျဖစ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကို ဒူးေထာက္ခဲ့ရျပီ။
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးရာဇ၀င္ ရိုင္းသြားခဲ့ျပီျဖစ္သည္။
လူထုအတြက္ အားကိုးရာ လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ဟူသည္မွာ စိတ္ကူးအိပ္မက္ ျဖစ္သြားခဲ့ျပီ။
ထိုမွတဖန္ လႊတ္ေတာ္သည္ ဘာဆက္လုပ္ဦးမည္နည္း။

အျမင့္ဆံုးတရားရံုး၏ စီရင္ခ်က္ကိုမလိုက္နာဘဲ လႊတ္ေတာ္သည္ ၄င္းဖာသာခ်မွတ္ထားေသာဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဇြတ္
အတင္း အေကာင္အထည္ေဖၚသြားမည္ဆိုလွ်င္ ကြန္မြန္းေလာ ဥပေဒစနစ္အေျခခံတြင္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ပ်က္သြားျပီဟု ေျပာရပါမည္။

မႈခင္းမ်ား၏ အျပီးအျပတ္အဆံုးအျဖတ္သည္ တရားစီရင္ေရးတြင္မရွိေတာ့ဘဲ လႊတ္ေတာ္ကယူလိုက္သည့္ သေဘာ
သက္ေရာက္သြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႕ျဖစ္လွ်င္ ဥပေဒစနစ္တစံုလံုးပ်က္သြားပါမည္။
အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာမွရင္းနွီးျမွဳပ္နွံမႈမ်ား ၾကီးၾကီးမားမားလာေရာက္ရန္ မေမွ်ာ္လင့္ပါနွင့္ေတာ့။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကင္းမဲ့ေသာႏိုင္ငံတြင္ မည္သည့္ႏိုင္ငံျခားကုမၼဏီၾကီးမ်ားကမွ် ေရရွည္အေျခတက် လာေရာက္ျမွဳပ္နွံ
ရန္မရွိ။ ေပၚပင္ အညြန္႔ခူးစားနုိင္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ိဳးတြင္သာ လုပ္ကိုင္ၾကမည္။
လူထုမ်ား ဆင္းရဲတြင္း ဆက္နက္ေနပါမည္။

အျမင့္ဆံုးတရားရံုး၏ စီရင္ခ်က္ကိုမလိုက္နာဘဲ လႊတ္ေတာ္သည္ ဆက္လက္၍ မိုက္တြင္းနက္ေနမည္၊ တရားစီရင္
ေရးက႑၏ အေရးပါမႈကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း မ်က္ကြယ္ျပဳထားမည္ဆိုလွ်င္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေ
ေရးသည္လည္း ေရႊျပည္ေတာ္ ေျမွာ္တိုင္းေ၀းျဖစ္သြားပါေတာ့မည္။
ျပည္ေထာင္စု အစိုးရနွင့္ ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားအၾကား၊ ျပည္နယ္အစိုးရအခ်င္းခ်င္းအၾကား၊ နိုင္ငံသား တဦးခ်င္းစီ
နွင့္ အစိုးရမ်ားအၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ ျပႆနာမ်ားမွာ အစိုးရ၏တာ၀န္၊ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခြင့္အေရး၊ ျပည္ေထာင္
စု အဖြဲ႔၀င္ျပည္နယ္မ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္ စသည္တို႕နွင့္ သက္ဆိုင္ေနလွ်င္ ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုင္ရာခံုရံုး၏ ေျဖရွင္းမႈကို အျပီးသတ္
နွင့္ ေနာက္ဆံုးအေနနွင့္ လက္ခံရပါမည္။

ဤနည္းျဖင့္သာ နိုင္ငံေရးျပသနာၾကီးမ်ားအား လက္နက္ကိုင္ေျဖရွင္းစရာမလိုေတာ့ဘဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းခြင့္ရျခင္း
အားျဖင့္ စစ္မွန္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ၏ အေျခခံကို တည္ေဆာက္နိုင္ပါမည္။

ယင္းသို႕ျဖစ္ေစရန္ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္နွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုင္ရာခံုရံုးတို႔မွာ လြတ္လပ္ ၊ထက္ျမက္၊ အားေကာင္းေနဘို႔
လိုပါသည္။ ဤအေျခခံကို ျပန္လည္တည့္မတ္ရန္ နည္းလမ္းမရွာေဖြနိုင္ပါက တစစီျပိဳကြဲလွ်က္ရွိေသာ ျပည္ေထာင္
စုၾကီးကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ မေျမွာ္မွန္းပါနွင့္ေတာ့။
ယခုက်င္းပလွ်က္ရွိေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ လည္းေကာင္း၊ ပင္လံုကဲ့သို႔အလားတူညီလာခံၾကီး တ
ခုက်င္းပရန္ၾကိဳးစားေနၾကသည္ စသည္တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ တံလွ်ပ္ကို ေရထင္၊ ေရႊသမင္ အလိုက္မွားသည့္ ကိန္းျဖင့္သာ နိဂံုးကမၸတ္ အဆံုးသတ္ဘြယ္ ရွိပါသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ မ်ားမၾကာမီ ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုင္ရာခံုရံုးတရားသူၾကီးမ်ားကို ခန္႔ရပါေတာ့မည္။ ခန္႔ၿပီးလွ်င္ သမၼတ
အေနျဖင့္ဘာဆက္လုပ္မည္နည္း။ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႔စည္းထားေသာေကာ္မတီမ်ားအား လႊတ္ေတာ္၏အလိုက် ျပည္
ေထာင္စု အဆင့္သတ္မွတ္ကာ ခံစားခြင့္မ်ားထုတ္ေပးေတာ့မည္ေလာ။
သို႕မဟုတ္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုနွင့္အညီ ခံုရံုး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အျပီးအျပတ္နွင့္ အတည္ျဖစ္သည္ ဟူေသာအခ်က္ကို လက္ခံကာ လႊတ္ေတာ္၏ဆႏၵကို အတိအလင္းျငင္းဆန္မည္လား။
ခံုးရံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ၾကီး အထင္အရွားရွိေနပါလွ်က္ လႊတ္ေတာ္၏အလုိကို လိုက္နာမည္ဆိုလွ်င္ သမၼတသည္လည္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ဖ်က္ဆီးသည့္ ၾကံရာပါဘ၀နွင့္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားပါမည္။

ယင္းသို႔မျဖစ္ေစလိုလွ်င္ သမၼတသည္ အသစ္ခန္႔လိုက္ေသာ ခံုရံုးတရားသူၾကီးမ်ားေရွ႕ေမွာက္တြင္မႈခင္းကို ျပန္
လည္တင္သြင္းျပီး ထပ္မံဆံုးျဖတ္ေစရပါမည္။
ဤတြင္ ခံုရံုးအသစ္သည္ ခံုရံုးအေဟာင္း၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း အတည္ျပဳရပ္တည္သြားမည္ ဆိုပါက လႊတ္ေတာ္
သည္ ဘာဆက္လုပ္မည္နည္း။
ခံုရံုးတရားသူၾကီး အသစ္မ်ားကို ထပ္မံျဖဳတ္ဦးမည္ေလာ။

ယင္းသို ့ျဖစ္ပါက ျမန္မာနိုင္ငံ တရားစီရင္ေရး သမိုင္းသည္ ရိုင္းသည္ ့အဆင့္ထက္ပင္ေက်ာ္လြန္ကာ ပ်က္ရယ္ျပဳ
ဘြယ္ျဖစ္သြားျပီး လႊတ္ေတာ္သာမက တနိုင္ငံလံုးပါ နိုင္ငံတကာေရွ႕ေမွာက္တြင္ အရွက္ကြဲပါေတာ့မည္။
အထက္ပါ အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ေက်ာ္လႊားရန္မွာ တနည္းသာရွိသည္။
ယင္းမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို တရားစီရင္ေရး က႑မွ စတင္၍ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပင္လိုက္ရန္
ျဖစ္သည္။
မိမိတို႕ယံုၾကည္ေလးစားသည့္ တရားသူၾကီးမ်ား ရရွိေရးအတြက္ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္နွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုဆိုင္ရာ ခံုရံုး
တရားသူၾကီးမ်ားအားေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မႈ မည္သို ့ျဖစ္သင့္သည္ဟူသည္ကို လူထုထံမွ သေဘာထားေတာင္းခံသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ကို အျမန္ဆံုးစတင္ရန္လိုသည္။

ခန္႕အပ္ျပီးေသာ တရားသူၾကီးမ်ား ရာထူးေနရာ တည္ျမဲမႈအတြက္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ အတိအက် ထည့္သြင္းျပဌာန္းရပါမည္။ လႊတ္ေတာ္၏ ေရးရာ ေကာ္မတီမ်ား မွာ မည္သည့္ အဆင့္ျဖစ္သင့္သည္ကို လူထုထံမွ သေဘာထားေတာင္းခံျပီး ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ အတိအလင္းေဖၚျပရပါမည္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအား တရားစီရင္ေရးက႑မွ စတင္ျပင္ဆင္မည္ဆိုလွ်င္ တဆက္တည္းလုပ္သင့္သည္မွာ စစ္ဘက္
ဆိုင္ရာ တရားရံုးမ်ားဟူသည္ကို လံုး၀ထုတ္ပယ္လိုက္ရန္ျဖစ္သည္။
စစ္ဘက္ဆိုင္ရာတရားရံုးမ်ား သီးျခားခြဲတည္ေထာင္ထားမႈမွာ လံုး၀မျဖစ္သင့္ပါ။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာတရားရံုးကို သီး
ျခားခြဲတည္ေထာင္ျပီး အယူခံစီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ရယူထားျခင္းအားျဖင့္
၄င္းသည္ ဥပေဒ၏ အထက္တြင္ေရာက္ေနပါသည္။
တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို မည္သည့္ တရားရံုးကမွ် စီရင္ပိုင္ခြင့္မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
 ယင္းသို ့ျဖစ္ေနသမွ် ျမန္မာနိုင္ငံသည္ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ဥပေဒစိုးမိုးေရးမရနုိင္ပါ။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရားရံုး
မ်ားသည္ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာ အျမင့္ဆံုးတရားရံုးၾကီးမ်ား၏ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ရွိရပါမည္။
 ဤအတိုင္းပင္ တည္ဆဲျဖစ္ေသာ ၁၉၅၉ ခုနွစ္ တပ္မေတာ္ဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားရွိျပီးျဖစ္သည္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာတရားရံုးမ်ား သီးျခားခြဲတည္ေထာင္ထားမႈကို ဖ်က္သိမ္းျပီး ၁၉၅၉ ခုနွစ္ တပ္မ
ေတာ္ ဥပေဒအတုိင္း ျပန္လည္အသက္သြင္းက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္သာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး တည္ေဆာက္နိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအား တရားစီရင္ေရးက႑မွ စတင္ျပင္ဆင္ရန္ကိုပင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ဟူေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက မသိ
က်ိဳးက်င္ျပဳေနၾကပါက တခ်ိန္တြင္ လူထုသည္အံုၾကြကာ (၁၉၇၄ ဖြဲ႕စည္းပုံတခုလံုးအား ဆုတ္ျဖဲလႊင့္ပစ္ခဲ့သကဲ့သို႕) ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတခုလံုးအား သမိုင္းအမိႈက္ျခင္းထဲသို ့ထည့္ပစ္လိုက္နုိင္ဘြယ္ အရိပ္အေယာင္မ်ား စတင္ေတြ႕ျမင္ေနရပါျပီ။

ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ေအာက္တိုဘာလ (၂) ရက္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္