အမ်ိဳးျပဳတ္ေတာ့မယ့္ ကရင္

 

Ethnic Karen men outside talks between Karen leaders and Burmese government ministers in Pa-an. Photograph: Soe Than Win/AFP/Getty Images

Source Photo from

http://www.guardian.co.uk/world/2012/jan/12/burma-ceasefire-karen-rebels-isolation

အမ်ိဳးျပဳတ္ေတာ့မယ့္ ကရင္

အပိုင္း (၇)

By မင္းစိုးစံ

March 19, 2013 Tuesday

လြန္ခဲ့တဲ့အပိုင္း (၆)မွာတုန္းက ေတးသီခ်င္းေတြထဲက စာလုံးမွားတခ့်ိဳကို ေကာက္ႏႈတ္ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါ
တယ္၊ သူမ်ားအမွားကိုေထာက္ျပရတာ အင္မတန္ကိုလြယ္ပါတယ္၊ ကိုယ္ကိုယ္၌ကေတာ့အမွားကင္းသ
လားဆိုေတာ့ မကင္းေပါင္ ေ၀းေသး။ သူမ်ားေရးၿပီးသားစာလုံးကို အေသအခ်ာကူးခ်ေရးတာေတာင္ အမွား
ျပင္ဆင္ခ်က္ ဆိုၿပီး လုပ္ရကတည္းကိုက ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး အမွားကင္းႏိုင္မွာလဲ။

ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ အမွားနည္းေအာင္လုပ္ၾကရတာေပါ့၊ မွားလ်င္မွားမွန္းသိရုံေလးတင္မဟုတ္ပဲ အမွားကို
ခ်က္ျခင္း ျပင္ရပါလိမ့္မယ္၊ ခ်က္ျခင္းမျပင္ႏိုင္လ်င္ေတာင္ ေနာက္ေနာင္မမွားေအာင္ ဂရုတစိုက္လုပ္ႏိုင္
ေအာင္ႀကိဳးစားရပါလိမ့္မယ္။
သာဓကအေနနဲ႔ ရုပ္သံေတြေပၚမွာ ေရးလိုက္တဲ့စာလုံးေတြဟာ မွားသြားၿပီဆိုတာကိုသိေပမယ့္ ျပင္ဘို႔ဆင္
ဘို႔ရာ အခ်ိန္မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမမွားေအာင္ပဲ သတိထားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ္တိုင္ေရးတဲ့ စာမ်ိဳးက်ေတာ့ မွားေနတာကိုသိတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းျပင္လို႔ရတယ္ဆိုေပမယ့္ စာအုပ္အျဖစ္
ထုတ္ၿပီးသြားၿပီဆိုလ်င္ျဖင့္ ျပင္ဘို႔ခက္ခဲသြားပါၿပီ။

စာလုံးအမွားေတြကို မျပင္မဆင္ေလေလ စာေပခိုင္ခန္႔မႈေလ်ာ့နည္းလာေလေလျဖစ္ၿပီး ေနာက္ေပါက္လူ
ငယ္ေတြၾကားမွာ ဒီစာလုံးက မွန္တယ္၊ မမွန္ဘူး ဆိုၿပီး အျငင္းပြါးရဘို႔ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကရင္လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး ေရရွည္ရပ္တည္ေနႏိုင္ေရးမွာ စာေပဆိုတာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ဆိုလ်င္
မမွားပါဘူး။
အခုတင္ျပေဆြးေႏြးသြားတာေတြက အေရွ႕တိုင္းပိုးကရင္စာ တစ္မ်ိဳးတည္းက သိသေလာက္ကေလး
ဖတ္မိသေလာက္ေလး ေရးသားတင္ျပေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ တျခားကရင္စာေတြမွာေရာ အမွားမရွိဘူးလို႔
ေျပာႏိုင္ပါသလား။
ထားလိုက္ပါေတာ့ ကရင္စာေတြ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိေနသလဲဆိုတာကိုေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။

လြန္ခဲ့တဲ့အပိုင္းေတြမွာတုန္းက ရုပ္သံေတြေပၚေရာက္ေနတဲ့ကရင္စာ ေျခာက္မ်ိဳးရွိေနတာကို ေဖၚျပခဲ့ၿပီးျဖစ္
ပါတယ္၊ ကရင္စာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Dr Jonathan Wade က ၁၈၃၂ ခုႏွစ္မွာ ဗမာအကၡရာကိုအသုံးျပဳၿပီး စ
ေကာကရင္သင္ပုန္းႀကီးစာကိုတီထြင္ေပးခဲ့ၿပီး ႏွစ္အနည္းငယ္အၾကာမွာ ေရာမ ေခါမ နဲ႔ ဗမာအကၡရာေတြ
ကိုသုံးၿပီး ပိုးကရင္ သင္ပုန္းႀကီး တေစာင္ကိုေရးသားေပးခဲ့ျပန္ပါတယ္။

Dr Jonathan Wade တီထြင္တဲ့ ပိုးကရင္သင္ ပုန္းႀကီး

Dr darlin L, Brayton ၁၈၄၄ခုႏွစ္တြင္ တီထြင္ေပးသည့္
ပိုးကရင္သင္ပုန္းႀကီး မူသစ္

ဒါေပမယ့္ Dr Jonathan Wade တီထြင္တဲ့ ပိုးကရင္သင္ ပုန္းႀကီးကို အမ်ားစုက မေထာက္ခံတဲ့အတြက္
Dr darlin L, Brayton က ၁၈၄၄ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာအကၡရာေတြ ကိုသုံးၿပီး ပိုးကရင္သင္ပုန္းႀကီး မူသစ္တ
ေစာင္ကို တီထြင္ေပးျပန္ပါတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးလုံး ဗ်ည္း ၂၆လုံးနဲ႔ သရ ၁၀ လုံး ျဖစ္ပါတယ္။
သရ ေရးပုံေရးနည္းကေတာ့ မတူကြဲျပားေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒါကိုေထာက္လ်င္ စေကာက ရင္စာ တစ္မ်ိဳး ပိုးကရင္စာႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအထဲ
မွာ လက္ရွိမြန္ျမန္မာအကၡရာနဲ႔ေရးထားတဲ့ လိုက္ထူ႔လီ ဆိုတဲ့စာနဲ႔ပါဆို ေလးမ်ိဳးရွိႏွင့္ေနၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
လိုက္ထူ႔လီ လို႔ေခၚတဲ့ ပိုးကရင္သင္ပုန္းႀကီးမွာေတာ့ ဗ်ည္း ၃၆လုံး နဲ႔ သရ ၁၄လုံး ပါရွိပါတယ္။

ကရင္ေရွးေဟာင္းၾကက္ယက္စာ (လိိုက္ေဆာင့္၀စ္) 

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကရင္ဘာသာနဲ႔ ေရးသားေနတဲ့အကၡရာေတြဟာ မြန္ျမန္မာအကၡရာမ်ားသာျဖစ္တဲ့အတြက္
ကရင္ေတြရဲ့မူပိုင္မဟုတ္ဘူး ကရင္ေတြမွာမူပိုင္ရွိလာေအာင္ တီထြင္သင့္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုႀကံစည္လာ
ၾကျပန္ပါတယ္။
ေကာ့သိုက္ရြာမွာရွိတဲ့ လယ္ကယ္ဆရာက ကမၸည္းေက်ာက္စာေတြက ဒူးဂဏန္းေရးနည္းကိုကူးယူၿပီး က
ရင္သင္ပုန္းႀကီး မူသစ္ကိုတီထြင္လိုက္ျပန္ပါတယ္။
အဲဒီစာကို ကရင္ေရွးေဟာင္းၾကက္ယက္စာ လိိုက္ေဆာင့္၀စ္ လို႔အမည္သညာေပးခဲ့ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
အဲဒီၾကက္ယက္စာလို႔ေခၚတဲ့ လိုက္ေဆာင့္၀စ္ ကရင္စာမွာေတာ့ ဗ်ည္း ၂၅လုံး နဲ႔ သရ ၁၂လုံးရွိတာကိုေတြ႔
ရပါတယ္။
အဲဒီလိုက္ေဆာင့္၀စ္ ဆိုတဲ့ ၾကက္ယက္စာ လယ္ကယ္ကရင္သင္ပုန္းႀကီးမူသစ္ကို အေမရိကန္ႏွစ္ျခင္းသာ
သနာ ျပဳေတြက ခ်ီးက်ဴးၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဆိုလိုခ်င္တာက က်ဳပ္တို႔ကရင္ေတြမွာ စာေပေရးသားနည္းေတြ အမ်ားအျပားရွိေနတယ္ဆိုတာ သိရွိႏိုင္
ေအာင္လို႔ပါ။ စာေပေရးနည္းေတြမ်ားလာေတာ့ စိတ္၀မ္းေတြကြဲလာတယ္၊ဂိုဏ္းဂဏ စိတ္ေတြျဖစ္လာ
တယ္။ ဒီေတာ့ က်ဳပ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။

အဲဒါေၾကာင့္ က်ဳပ္တို႔ကရင္ေတြမွာ စာေပခိုင္မာဘို႔လိုတယ္လို႔ ဆိုလိုရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ စာေပခိုင္မာပါမွ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအျဖစ္ ေရရွည္ရပ္တည္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ စာေပကိုခိုင္ခန္႔ေအာင္လုပ္ၾကဘို႔ တိုက္
တြန္းပါရေစ။
စာေပခိုင္ခန္႔မွသာ မိမိတို႔ကိုယ္ပိုင္ယဉ္ေက်းမႈ တည္တံ့ၿမဲၿမံႏိုင္မွာပါ။ စာေပခိုင္ခန္႔ဘို႔အတြက္ စာေပအေရး
အသားေတြကို အမွားအယြင္းနည္းေအာင္ သတိထားေရးသားၾကဘို႔လိုအပ္သလို ပိုမိုေလ့လာဘို႔လိုအပ္ပါ
ေၾကာင္း တင္ျပေဆြးေႏြးလိုက္ရပါတယ္။

က်န္မာခ်မ္းသာၾကပါေစ။

မင္းစိုးစံ
(အေ၀းေရာက္ ကရင္ဒုကၡသည္တဦး)

ဆက္ရန္ရွိေသးသည္။

မွတ္ခ်က္

ေဖၚျပပါ အကၡရာစာလုံးဓါတ္ပုံမ်ားႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားအားလုံးသည္ ဦးအုန္းျမင့္ M.A., B.L. ေရးသား
ျပဳစုသည့္ ဗုဒၶဘာသာ ပိုးကရင္ ေပစာသမိုင္း စာအုပ္မွ ကူးယူမွီျငမ္းေရးသားပါသည္။