ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္လာမလား

Source Photo from http://www.googleom/images

ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္လာမလား

By ဦးေက်ာ္ဇံသာ
ဗုဒၶဟူး, 23 ေဖေဖာ္ဝါရီ 2011

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အသစ္ေပၚေပါက္လာမယ့္ အာဏာပိုင္အစိုးရအဖြဲ႔အဆင့္ဆင့္မွာ အထူးသျဖင့္ တရားစီရင္ေရးဖက္မွာ၊ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဖက္မွာ အရပ္သားအခ်ဳိ ႔ ပါဝင္လာတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ေတာင္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တုိးတက္ေကာင္းမြန္ လာေလမလားဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားသူတခ်ဳိ ႔ ရွိေနပါတယ္။ တကယ္အလားအလာ ဘယ္လိုရွိလာမလဲဆိုတာကို သိရွိႏိုင္ဖို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥပေဒေရးရာ အႀကံေပးအဖြဲ႔ဝင္ ေရွ ႔ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ ကိုေမာင္ေမာင္ေလး တို႔ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပါလီမန္ေခၚယူၿပီးေတာ့ အဲဒီကေန အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္မယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြအသီးသီးကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ေနတာကို ၾကားသိရပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အရင္လူေတြ - စစ္တပ္က ပုဂၢိဳလ္ေတြ - အရပ္သားဝတ္ဝတ္ၿပီးေတာ့ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကိုပဲ ေနရာေပးတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ထဲမွာေတာ့ အရပ္သားေတြ။ အရပ္သားေတြဆိုေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ တရားေရးဝန္ထမ္းေဟာင္းေတြလို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါလာတာေတြ႔ရေတာ့ ဒါဟာ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အားတက္စရာ၊ ေမွ်ာ္လင့္စရာလို႔ ေတြးတဲ့လူေတြ ရွိပါတယ္။ ဆိုေတာ့ သူတုိ႔ေတြးတာ အေတြးမွန္ပါရဲ ႔လား။ သူတုိ႔ဟာ အရပ္သားေတြကို ျမင္ရခဲလို႔ အရပ္သားေတြ ရွားရွားပါးပါး ပါလာခဲ့လို႔ အားတက္ေနၾကသလား။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးလိုပါတယ္။ ဆရာဦးေအာင္သိန္းရဲ ႔ သေဘာထားကို ပထမဦးဆံုး သိခ်င္ပါတယ္။

ဦးေအာင္သိန္း ။ ။ က်ေနာ္အျမင္ ေျပာရရင္ေတာ့ ထိပ္ပိုင္း တကယ့္အျမင့္ဆံုးေနရာေတြမွာ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၿငိမ္းစားယူတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြက ထိပ္ပိုင္းေတြမွာရွိသလို၊ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြမွာလည္း သင့္ေတာ္တဲ့ သူတို႔ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ၊ တရားရံုးပိုင္ဆုိင္ရာက အၿငိမ္းစားယူထားတဲ့လူေတြကို ျပန္အသံုးျပဳတာမ်ားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ပုလင္းေဟာင္းထဲကို ေရအသန္႔သစ္ ထည့္မလား၊ သို႔မဟုတ္ ပုလင္းသစ္ ေရသစ္သံုးသလားဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ တခ်ိန္က ေခါက္ရိုးက်ဳိးေနတဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆေဟာင္းေတြဟာ အထက္အမိန္႔ကို နာခံၿပီးေတာ့ ဒီတရားစီရင္ေရးကို အသံုးျပဳေနတဲ့ဟာေတြကို ဆက္လက္ၿပီး အဲဒီလို က်င့္သံုးမယ္ဆုိရင္ အာဂတိတရား (၄) ပါး မကင္းဘဲနဲ႔ အမႈေတြကို စစ္ေဆးစီရင္အုန္းမယ္ဆိုရင္ အဲဒီ တရားေရးေပၚမွာ ယံုၾကည္အားထားရမယ့္ ျပည္သူလူထုရဲ ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားခ်က္ေတြဟာ ယခင္အတုိင္း မထူးျခားနား ျဖစ္မွာပဲလို႔ ျမင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာဦးေအာင္သိန္းကိုပဲ ဆက္ေမးခ်င္တာက ႏိုင္ငံေတြရဲ ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံေတြကို ဘယ္ေလာက္ ဒီမုိကေရစီဆန္သလဲ၊ စနစ္က်သလဲလို႔ ေလ့လာတဲ့ေနရာမွာ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတဲ့ အာဏာ (၃) ရပ္ဟာ separate ျဖစ္ေနရမယ္။ separation of power လို႔ ေခၚတာေပါ့။ တရားစီရင္ေရးဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ လက္ေအာက္က ကင္းလြတ္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာနနဲ႔ တုိင္းတာၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ ႏိုင္ငံႀကီးေတြကိုေတာင္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုက်င့္သံုးမယ့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ အဲဒီ separation of power တရားစီရင္ေရးအာဏာသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ ကင္းလြတ္ေနပါသလား။ on the paper ဥပေဒအရ ကင္းလြတ္ေနပါသလား။

ဦးေအာင္သိန္း ။ ။ အဲဒီလိုေတာ့ ကင္းလြတ္ေနတယ္လို႔ေတာ့ မျမင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ check and balance policy ရွိတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးကို ဒီေန႔ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ အဲဒီလို မေတြ႔ရဘူး။ အဲဒါကို တိတိလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားတာ မရွိဘူး။ သူဟာက သီးျခား separate body လို ပံုသ႑ာန္အရေတာ့ ေဖာ္ျပထားတယ္။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ဘယ္လို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုအကဲျဖတ္ အသံုးျပဳမယ္ဆိုတဲ့ mechanism ကိုေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေတြ႔ရဘူး။ တရားစီရင္ေရး ယႏၱရားဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားနဲ႔ သီးျခားကင္းၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ သူတို႔ ဆံုးျဖတ္အသံုးျပဳမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူလူထုအတြက္ေတာ့ အားကိုးစရာ ျဖစ္မယ္။ အဲဒီလုိမွ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပၚလစီကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးရတယ္၊ ပံုေဖာ္ေပးရတယ္ အေနအထားမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ ဒီေန႔ တရားစီရင္ေရးက ဘယ္လိုမွ လြတ္လပ္တဲ့တရားစီရင္ေရး မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုအတြက္ အက်ဳိးနည္းမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းက ပုဂၢိဳလ္တဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ တရားေရးဝန္ထမ္းေတြထဲမွာ အရပ္သားပါလာရုံနဲ႔ တိုးတက္မႈ ရွိလာတယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါသလား။ အရပ္သားဝန္ထမ္းေတြ မ်ားမ်ားပါလာတယ္ဆိုရံုနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အလားအလာေကာင္းတဲ့ အေထာက္အပံ့ေရာ ျဖစ္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။

ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ။ ။ အရပ္သားပုဂၢိဳလ္ေတြပါလာတာကို ေကာင္းတဲ့လကၡဏာလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ရဲ ႔ စိတ္အစဥ္၊ ေစတနာ၊ သူတို႔ရဲ ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္အေနအထားေတြ။ ေနာက္တခ်က္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ကိုယ္၌ကိုက လူ႔အခြင့္အေရးရႈ ႔ေထာင့္က ၾကည့္တဲ့အခါမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ပိုမိုခံစားရေအာင္၊ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္း၊ တရားဥပေဒျပဳပိုင္း၊ တရားစီရင္ေရး အာဏာေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို အေျခခံၿပီး သူတုိ႔က်င့္သံုးႏိုင္မယ္လို႔ေတာ့ လံုးဝမယံုၾကည္ႏိုင္ပါဘူး။ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါလာရံုနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးလာမယ္လို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီ အရပ္သားေတြကိုယ္တုိင္က လူ႔အခြင့္အေရးေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတဲ့ အျမင္က အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ပိုမိုတိုးတက္လာဖို႔၊ ပုိမိုထြန္းကားလာဖုိ႔အတြက္ အေျခခံအခ်က္ေတြက ဘာေတြမ်ားျဖစ္ေနသလဲလို႔ ကိုေမာင္ေမာင္ေလးတို႔ လက္ေတြ႔လုပ္ေနရင္း ေတြ႔ရပါသလဲ။ ဘယ္ေနရာေတြကို ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးရမလဲ။

ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ။ ။ တစ္အခ်က္ က်ေနာ္တုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကိစၥေတြေျပာတယ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအေၾကာင္းေတြေျပာတယ္။ အခု လႊတ္ေတာ္မွာ တရားစီရင္ေရးကိစၥေတြ၊ ရာထူးခန္႔အပ္ေရးကိစၥေတြကို ေျပာၾကတယ္။ ဒီလုပ္တဲ့ေနရာမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြကုိယ္၌ကိုက လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ မရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီမွာ ျပဌာန္းခ်က္အသီးသီး ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွသည္စ၍ ယေန႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲမွပင္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ မညီတဲ့ ဥပေဒေတြကို ဖ်က္သိမ္းျပင္ဆင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒါေတြလုပ္ၿပီးေနာက္မွ လူ႔အခြင့္အေရး ပိုမိုဖြံ႔ၿဖိဳးလာဖို႔၊ ပိုမိုသိရွိလာဖို႔၊ က်ယ္ျပန္႔လာဖို႔ေတြကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာမွာပါ။ လက္ရွိ အေျခအေနမွာေတာ့ လံုးဝမေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ဥပေဒမွာ ေရးေပးဖို႔လိုတယ္ေပါ့။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးခ်ဳိးေဖာက္တယ္လို႔ ေျပာေနတာဟာ အဓိက တရားခံသည္ စစ္တပ္လား၊ ျပည္ထဲေရးလား၊ အက်ဥ္းဦးစီးလား၊ ရဲလား သို႔တည္းမဟုတ္ စံနစ္လား၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ခ်မ္းသားအႏွိမ့္အျမင့္ ကြာဟေနတဲ့ စီးပြားေရးအေျခခံေၾကာင့္လား - အဲဒါေတြကို ဘယ္လုိသံုးသပ္လိုပါသလဲ။ ဘယ္သူဟာ အဓိကတရားခံလဲ၊ ဘာလို႔ေျပာမလဲ စံနစ္လား၊ အဖြဲ႔အစည္းတခုခုလား၊ လူပုဂၢိဳလ္လား။

ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ။ ။ ဒီမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို အဓိက သက္ဆုိင္တာ အစိုးရမ်ားနဲ႔ အထူးသက္ဆုိင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဗမာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြက စံနစ္နဲ႔ အစိုးရလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ က်န္တဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ အစိုးရနဲ႔ စံနစ္ ယႏၱရားတခုအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေနၾကရတဲ့လူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခုအခါမွာဆုိရင္ စံနစ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အခု ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဘာဘဲေျပာေျပာ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္းေတြမွာဆုိရင္ - ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေဒသႀကီး စီမံခန္႔ခြဲေရးအပိုင္းမွာ အရပ္သားေတြ၊ ေဒသခံေတြ ကိုယ့္ေဒသကို ကိုယ္ျပန္အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္။ အဓိကအားျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ုဳိးေဖာက္မႈ အျပင္းအထန္ဆံုး ျဖစ္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြက စြပ္စြဲခံေနရတဲ့ ေဒသေတြမွာ တိုင္းရင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ၿပီးေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲလာေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ ဒီေနရာမွာ အေကာင္းျမင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ရွိပါသလား။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဲဒီေဒသေတြအတြင္း တိုးတက္လာမယ္လို႔ ျမင္ပါသလား

ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔က အေကာင္းျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုနေျပာသလို ဒီမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရတယ့္ ေဒသဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသားလူထုေတြရဲ ႔ ပါဝင္ပတ္သက္ခြင့္ ရေပမယ့္လို႔ ဒီလို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြမွာ သူတုိ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္၊ ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရွိသလဲဆုိတာက အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အခုလို အေျခအေနမ်ဳိးမွာၾကည့္ရင္ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ေတြ က်င္းပေနတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုယ္တုိင္ ယေန႔ လႊတ္ေတာ္ေပၚမွာ မနက္ျဖန္မွာ ဘာေဆြးေႏြးၾကရမယ္၊ သဘက္ခါမွာ ဘာေဆြးေႏြးၾကရမယ္ဆိုတာကို သူတုိ႔ တင္ျပေဆြးေႏြးဖို႔ ကိစၥေတြေတာင္ သူတို႔ တိတိက်က် မရွိပါဘူး။ တဖက္ကခ်ေပးတဲ့ ေအာက္လုိင္း (outline) ေပၚမွာပဲ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အင္မတန္ တုိးေတာင္းတဲ့ကာလအတြင္းမွာပဲ ေျပာဆိုရတဲ့ကိစၥမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေဒသခံလူေတြ၊ လူထုကိုယ္စားလွယ္လို႔ ေျပာတဲ့လူေတြ၊ တုိင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္လို႔ ေျပာတဲ့လူေတြ ပါဝင္လာေပမယ့္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္အထိ သူတုိ႔ေဒသအတြင္းမွာရွိတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မယ့္၊ အာမခံေပးႏိုင္မယ့္ ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းႏိုင္ဖို႔ေတြမွာ သူတို႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခြင့္ လက္ရွိအေျခအေနမွာ လံုးဝရရွိတာ မၾကားရေသးပါဘူး။ မသိရွိရေသးပါဘူး။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာဦးေအာင္သန္း ဒီေနရာမွာ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္တပ္ေတြ ျဖန္႔က်က္ထားရွိမႈ။ စစ္အစိုးရကေတာ့ ေဒသေတြမွာ ဆူပူမႈေၾကာင့္လို႔ ေျပာေပမယ့္လည္း ဆူပူမႈမရွိတဲ့ ေဒသေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြ မရွိတဲ့ေဒသေတြမွာလည္း စစ္အင္အားေတြ အမ်ားႀကီး တုိးခ်ဲ ႔ၿပီးခ်ထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလုိ စစ္တပ္ျဖန္႔က်က္ထားရွိမႈေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ပိုမိုျဖစ္ရတယ္လို႔ တခ်ဳိ ႔က ေျပာၾကတယ္။ အခု ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒအရ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ေစာေစာကေျပာခဲ့သလို တုိင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ စီမံခန္႔ခြဲေရးမွာ တစိတ္တေဒသ ပါဝင္လာမယ္။ အဲဒီအခါမွာ စစ္တပ္ႀကီးစိုးမႈ နည္းနည္းေလ်ာ့ပါးသြားမလား။ အဲဒါနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား ပိုမိုအေျခအေန ေကာင္းလာမလား ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

ဦးေအာင္သိန္း ။ ။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ စစ္တပ္အေၾကာင္းကို ေျပာမယ္ဆုိရင္ တပ္ရဲ ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ သူက ရန္သူကို ရန္သူလိုျမင္မယ္၊ ၿဖိဳခြင္းမယ္၊ အႏိုင္တိုက္မယ္။ မသာရင္ ေနာက္ဆုတ္မယ္။ ၿပီးရင္ အျပတ္ေခ်မႈန္းမယ္။ သူ႔ရဲ ႔ strategy။ အဲဒီေတာ့ သူလိုအပ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ အရပ္သူအရပ္သားေတြကို အသံုးျပဳရင္လည္း ျပဳပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔လည္း တဖတ္က ဥပေဒေတြမွာ အေရးေပၚလိုအပ္တဲ့ အေနအထားေပၚတယ္ဆိုရင္လည္း ေပၚတာထဆြဲလည္း ပါသြားရတယ္။ အဲဒီလုိ ေပၚတာ ဆြဲခြင့္ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ တပ္ရဲ ႔ အခြင့္အေရးမွာ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ေက်းလက္ေဒသဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတဲ့ ေဒသတခု ျဖစ္မွာပဲ။ အဲဒါကို regional အာဏာပိုင္ေတြက ဘယ္ေလာက္အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြက ဒီလုိကိစၥကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြက အဲဒီလို မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ တပ္ကိုေျပာဝံ့ပါမလား။ ေက်းလက္ျပည္သူေတြဟာ ဒီလုိပဲ တပ္ရဲ ႔ ရိကၡာသယ္ရတယ္၊ တပ္အတြက္ လံုၿခံဳေရးေတြ ယူေပးရတယ္၊ တပ္အတြက္ ေနရာထိုင္ခင္း အစီအစဥ္ လုပ္ေပးရမယ္ဆိုတာ ဒါကို ဘယ္သူကမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေျပာဆုိပိုင္ခြင့္ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ တပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အေနအထားကို၌ကလည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာေတြကို ေလးစားလိုက္နာတက္ေအာင္ သူတို႔တပ္ထဲမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေျပာဆိုတက္ၾကမယ့္ တာဝန္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတြ ေပၚထြန္းဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ဗမာျပည္မွာက သိတဲ့အတိုင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌက ျပည္ထဲေရးလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီရဲေတြက ဖမ္းတယ္ျပဳတယ္လုပ္၊ ႏွိပ္စက္၊ ဥပေဒနဲ႔မညီ ေဖာ္ထုတ္ၿပီး တရားရံုးေတြမွာ ထြက္ဆုိခ်က္ေတြနဲ႔ သက္ေသခံ အေထာက္အထား မခိုင္လံုဘဲနဲ႔ တင္ၿပီး တရားသူႀကီးကလည္း တက္လာတဲ့ အမႈဆုိရင္ ေထာင္ခ်ဖုိ႔ လုပ္ အဲဒီလိုပဲ ပံုေသလုပ္ကိုင္ေနတာ။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ဖို႔ထက္ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေပးရမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ေစာေစာကလုိ ရဲအဖြဲ႔အစည္းလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ မခက္ေပဘူးလား။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေျမေခြးကို ၾကက္ၿခံေစာင့္ခိုင္းတဲ့ သေဘာမ်ဳိး။

ဦးေအာင္သိန္း ။ ။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိး သက္ေရာက္ေနတာေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တာက လူ႔အခြင့္အေရးဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာ လူေတြရဲ ႔ အေလ့အက်င့္မွာလည္း စြဲက်န္ရစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတာရွိပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးရဲ ႔ အေျခခံတခုျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္၊ ေဝဖန္ခြင့္။ က်ေနာ္တုိ႔ စံနစ္ေျပာင္းသြားတယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီစံနစ္ကေန အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပဲ သီးျခားျဖစ္လာတဲ့ စံနစ္သစ္ဆုိသည္တုိင္ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနသားက်လာတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္၊ မိမိနဲ႔ ဆႏၵမတူသူကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဝဖန္ခြင့္ ေပးတဲ့အေလ့အက်င့္မ်ဳိး ရုတ္တရက္ ျဖစ္လာႏိုင္မလား။ ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ရဲ ႔ေနာက္ဆံုး မွတ္ခ်က္ကို သိပါရေစ။

ကိုေမာင္ေမာင္ေလး ။ ။ ရုတ္တရက္ ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာ အင္မတန္ ခက္ခဲပါတယ္။ အက်င့္တခုဆုိတာ ေခါက္ရိုးက်ဳိးေနခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကိုယ္တုိင္ လူ႔အခြင့္အေရးလုပ္ေနတဲ့သူေတြကိုယ္တုိင္ အထူး သတိျပဳေဆာင္ရြက္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ဆင့္ယူသြားရမယ့္ အခ်ိန္ေတာ့ ယူရပါလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာဦးေအာင္သိန္းရဲ ႔ မွတ္ခ်က္ေပးပါ။ စံနစ္ေျပာင္းသြားသည္တုိင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ေခါက္ရိုးက်ဳိးေနတယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္နဲ႔ သေဘာမတူတဲ့ လူကို - မင္း ငါကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဝဖန္ႏိုင္တာမ်ဳိး လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ ေပးလာၾကလိမ့္မယ္ ထင္ပါသလား။

ဦးေအာင္သိန္း ။ ။ အဲဒါက အင္မတန္ကို စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ပါ။ စိုးရိမ္စိတ္တခုနဲ႔ ေနေနရတဲ့ဘဝေတြ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာ ႏွစ္ (၅၀) ေလာက္ရွိလာခဲ့ၿပီ။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ႏွစ္ (၆၀) မွာ ႏွစ္ (၅၀) ေလာက္က စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာဇသံေတြနဲ႔ ေနခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အရပ္သားမွာလည္း အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ မင္းငါကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဝဖန္ပါလို႔ ေျပာဝ့ံမယ္လို႔ မထင္ဘူး။

Find this article at:
http://www.voanews.com/burmese/news/news-analysis/news_analysis_02-23-2011-116782528.html