အျမဳေတ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ဟူသည္ကို
မည္သို႕နားလည္သင့္သနည္း
By ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
၂၀၁၂ ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၀) ရက္
ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္သည့္ စစ္အစိုးရသစ္က ၾသဂုတ္လ (၉) ရက္ေန႕စြဲျဖင့္ အျမဳေတစာနယ္ဇင္းေကာင္စီကို ဖြဲ႔စည္း
ေပးလိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းေကာင္စီသည္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ေဖၚေဆာင္ေပးမည့္ အဖြဲ႔အစည္းမဟုတ္ ဖိနွိပ္ေရးကိရိယာသစ္တရပ္
သာျဖစ္ေၾကာင္း (၂) ပိုင္းခြဲ၍ ေအာက္ပါအတိုင္း သံုးသပ္ပါသည္။
ပထမပိုင္း
ဖိနွိပ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ အျခားဥပေဒမ်ားေနာက္ခံျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္ျခင္း
(၁) ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ပုဒ္မ ၃၅၄ အရ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခြင့္ကို "နိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရး” ဟူေသာ အကန္႔
အသတ္ျဖင့္ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားမႈအား အေကာင္အထည္ေဖၚရမည့္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည္။
(၂) ဖိနွိပ္ေရး ဥပေဒ ဟူ၍ သတင္းသမားမ်ားနွင့္ လူထုအမ်ားစုက လက္ခံထားေသာ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ ပံုနွိပ္သူမ်ားနွင့္ ထုတ္ေ၀သူမ်ား ဆိုင္ရာဥပေဒကိုသာ ေဖၚေဆာင္ရမည့္အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည္။
(၃) လူထုမ်ား ေမးျမန္းပိုင္ခြင့္ ရရွိေစမည့္ သတင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ Information Act မရွိသျဖင့္ The Right to Know ဟုေခၚသည့္ လူထု၏သိရွိပိုင္ခြင့္ကို ေဖၚေဆာင္ေပးမည့္ အဖြဲ႔အစည္းမဟုတ္။
(၄) သတင္းလုပ္ငန္းနွင့္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မည့္ သတင္းနွင့္မီဒီယာဆိုင္ရာ ဥပေဒ မရွိသျဖင့္ သတင္းနွင့္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ေဖၚေဆာင္ေပးမည့္ အဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္။
ဒုတိယပိုင္း
ဖြဲ႕စည္းမႈအရ လြတ္လပ္မႈလံုး၀ကင္းမဲ့ျခင္း သတင္းဆိုင္ရာေကာ္မရွင္မ်ားအား လြတ္လပ္မႈအေျခခံအရဖြဲ႔စည္းျခင္း၊
သတင္းဆိုင္ရာအတတ္ပညာ အေျခခံေကာင္းရွိသူ ပညာရွင္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အဆိုပါအဂၤါရပ္နွစ္ခု
ကို ေပါင္းစည္း၍ဖြဲ႔စည္းျခင္း စသျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းၾကေလ့ရွိသည္။
အဆိုပါေကာ္မရွင္မ်ိဳးမ်ားအား အခြင့္အာဏာပိုမိုေပးအပ္ေစလိုျပီး အားေကာင္းေစလိုလွ်င္ အစိုးရ၏ပါ၀င္ပတ္သက္
မႈကိုပါ ထည့္သြင္းဖြဲ႔စည္းနိုင္သည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက အဆိုျပဳထားေသာ လူထုသတင္းျဖန္႔ခ်ီေရးဆိုင္ရာ မီဒီယာဥပေဒ
မူၾကမ္းတြင္ အလႊာသံုးမ်ိဳးကိုေပါင္းစည္းပါ၀င္ေစျခင္းျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းေစရန္ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။
သတင္းနွင့္ စာနယ္ဇင္းဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္
(က) သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း ဆိုင္ရာလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိ
ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳ၍ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားမွ ေရြးခ်ယ္ေစလႊတ္သူ ၉ ဦး။
(ခ) သတင္းစာဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္မ်ားမွ ပညာရွင္ ၃ ဦး။
(ဂ) ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနမွ ခန္ ့ အပ္ေစလႊတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ ၃ ဦး။
စုစုေပါင္း ၁၅ ဦး။
အေသးစိပ္သိလိုပါလွ်င္ https://docs.google.com/open?id=0BzC8VZhwp11AWmJUY3hBeUZXMDg လင့္ခ္ တြင္ ရွႈပါရန္။
စစ္အစိုးရ တဦးတည္းက ၄င္းစိတ္ၾကိဳက္ ေခါင္းေခါက္ေရြးခ်ယ္ကာ အျမဳေတစာနယ္ဇင္းေကာင္စီကိုဖြဲ႔စည္းေပး
လိုက္ေသာအခါ အဖြဲ႔၀င္မ်ားအနက္ သတင္းပညာရွင္တခ့်ိဳပင္ပါ၀င္ပါေစဦး၊ ၄င္းတို႔သည္ အသံုးခ်ခံဘ၀တြင္သာ နိဂံုးခ်ဳပ္ရမည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။
သတင္းနွင့္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ဤ အျမဳေတစာနယ္ဇင္းေကာင္စီသည္ မည္သို႔မွ်ေဖၚေဆာင္နုိင္မည္ မဟုတ္
ပါ။
ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
၂၀၁၂ ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၀) ရက္