ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ဦးေဆာင္မႈအား
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး
အေျခခံမ်ားမွ ေ၀ဘန္သံုးသပ္ျခင္း
အပိုင္း (၂)
By ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ဒီဇဘၤာလ (၂၇) ရက္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္နိုင္သူအျဖစ္ အသိအ
မွတ္ျပဳကာ နိုဗယ္ဆုရ,ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌလည္း ျဖစ္သည္။
ဥပေဒစိုးမိုးေရးမရွိလွ်င္ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရ,နိုင္ေၾကာင္း သူမ,အသိဆံုးပင္။ သို႔ပါလွ်က္သိန္းနွင့္ခ်ီသည့္ကခ်င္လူထုမ်ား စစ္ေျပးဒုကၡသည္ျဖစ္ေနသည္အထိ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေန
သည့္ကခ်င္ျပည္တြင္းစစ္ကို ဥပေဒစိုးမိုးေရးရွဳေဒါင့္မွေန၍ ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေသးသည္မွာ ၀မ္း
နည္းဘြယ္ျဖစ္သည္။
လက္ရွိ ကခ်င္ျပည္တြင္းစစ္ကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ရင္း တျပည္လံုးျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဖၚေဆာင္နိုင္
မည့္ အခြင့္အလန္းရွိေနပါလွ်က္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနိုဗယ္ဆုရွင္လူထုေခါင္းေဆာင္သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ လံုး၀,
ပင္ ျငိမ္သက္တိတ္ဆိတ္ေနသည္ကို နားမလည္ပါ။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးျပႆနာအား ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ ဆက္စပ္ေဆြးေႏြးပါမည္။
ဥပေဒ၏ သေဘာအေျခခံမွ စ,တင္ တင္ျပပါမည္။
လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၊ လူမႈေဗဒ,နွင့္ ဥပေဒ
ဥပေဒသည္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းရွိ အရာကိစၥတိုင္းကို မလႊမ္းျခံဳပါ။
ေနရာတကာတြင္ ဥပေဒနွင့္ ေျဖရွင္း၍မရ၊ ေျဖလည္းမေျဖရွင္းသင့္ပါ။
သို႔ရာတြင္ ဥပေဒအား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ေမြးထုတ္ေပးလိုက္သျဖင့္ ဥပေဒျပႆနာမ်ား[i] အား စဥ္းစားသံုး
သပ္ရာတြင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း[ii]နွင့္ ကင္းကြာ၍မရပါ။
ဥပေဒသည္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ အစိပ္အပိုင္းတရပ္မွ်သာ ျဖစ္သည္။
လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ဥပေဒကို လႊမ္းမိုးသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ဥပေဒအေပၚမွီလည္း မွီ
ခိုရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနွင့္ ဥပေဒသည္ နီးကပ္သည့္ ဆက္ဆံေရး[iii] ရွိသည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေၾကာင္းကိုေလ့လာသည့္ လူမႈေဗဒ,ပညာ[iv]နွင့္ ဥပေဒ[v]သည္ ဆက္စပ္လွ်က္ရွိသည္။
တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ယင္းနွစ္ခုသည္ သီးျခားစီလည္း ျဖစ္သည္။ လူမႈေဗဒ,ပညာက က်ယ္ျပန္႔၍ ေယ်ဘုယ်
ဆန္သည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးကို ေလ့လာသည္။
ဥပေဒက က်ဥ္းေျမာင္း၍တိက်သည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ လူမႈနိုင္ငံေရးရွဳေဒါင့္မ်ား[vi]မွသာ ေလ့လာသည္။ ဥပေဒက အခိုင္အမာအခ်က္အလက္ရွိေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားကိုသာ စူးစိုက္သည္။ အခိုင္အမာအခ်က္အလက္
မရွိသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို မစူးစိုက္။
လူမႈေဗဒ,ပညာက နွစ္ခုလံုး[vii]ကို စူးစိုက္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသားအေရးကို လူမႈေဗဒ,နွင့္ ဥပေဒ အေျခခံမ်ားမွ
မည္သို႔ခ်ည္းကပ္မည္နည္း။
ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရာမွာ ပါ၀င္ျခင္း၊ ညီညြတ္ျခင္း၊ ျပိဳကြဲျခင္း၊
ေပါင္းစည္းလုိစိတ္ရွိျခင္း၊ ခြဲထြက္လိုစိတ္ရွိျခင္း စသည္တို႔အား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးတည္ရွိေနသည့္ အ
ေနအထားမ်ားအေပၚတြင္အေျချပဳ၍ လူမႈ ေဗဒ,ပညာက ေလ့လာသည္။
အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဦး
ေဆာင္စည္းရံုးမႈအရ,လူမ်ားစုျဖစ္သည့္ျမန္မာမ်ားနွင့္ အတူတကြလြတ္လပ္ေရး အရ,ယူရန္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း စသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
ဤအေျခအေနၾကီးတရပ္လံုးမွာ လူမႈေဗဒ,နွင့္ ဆိုင္သည္။ ဥပေဒ နွင့္ အၾကံဳးမ၀င္ေသးပါ။
၁၉၄၇ ခုနွစ္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို စုေပါင္း လက္မွတ္ေရးထိုးလုိက္ၾက ေသာအခါ ယင္းစာခ်ဳပ္သည္ လူမႈေဗဒ,
အရ, လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ အဆင့္အျမင့္ဆံုး သေဘာတူညီခ်က္ ျဖစ္သြားခဲ့သည္။
ဤအဆင့္အထိလည္း ဥပေဒ၏ အခန္းက႑ မပါေသးပါ။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လက္ေတြ႔အရ,မည္သို႔အေကာင္အထည္ေဖၚမည္နည္း ဟူရာတြင္မူ ဥပေဒကိစၥျဖစ္လာ
သည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ အဆင့္အျမင့္ဆံုးသေဘာတူညီခ်က္ကို စနစ္တက်ေဖၚေဆာင္ေရးအတြက္ ဥပ
ေဒ၏အခန္းက႑ လိုအပ္လာသည္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုေဖၚေဆာင္နိုင္ရန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတရပ္နွင့္ အျခားလုိအပ္ေသာ ဥပေဒ တစံုလံုးကို အတည္ျပဳက်င့္သံုးရ,ပါမည္။
ယင္းသို႔အတည္ျပဳျပီးေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပန္လည္မွီခိုကာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတရပ္လံုး လည္ပတ္ေစရပါမည္။ ဤသည္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံလက္ေတြ႔အရ,လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနွင့္ ဥပေဒဆက္စပ္လည္ပတ္မႈ ျဖစ္သည္။
လူမႈေဗဒ,သေဘာအရ ျပည္ေထာင္စုတခုလံုးတည္ေဆာက္မႈ၏ အေျခခံသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖရမည့္ ဥပေဒမ်ားသည္ ယင္းစာ
ခ်ဳပ္၏ အေျခခံကိုဆန္႔က်င္၍ မရပါ။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ဘက္နွစ္ဘက္မွ ရွဳျမင္ဘို႔လိုသည္။
တဘက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္သည့္ ျပည္နယ္မ်ား၏တာ၀န္ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ပါ၀င္ရန္ သေဘာတူလိုက္သည့္အခ်ိန္တြင္ လြတ္လပ္သည့္ သီးျခားနိုင္ငံတည္
ေထာင္ခြင့္ကို လက္လႊတ္လိုက္ရသည္။
အျခားတဘက္တြင္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔၀င္ျပည္နယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရး ျဖစ္သည္။ စာခ်ဳပ္အရ,ျပည္နယ္တခုစီအတြင္းတြင္ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အခြင့္အေရး နွစ္
ရပ္ ေပးရသည္။ ဤနွစ္ခုလံုးကို တျပိဳင္နက္ထိမ္းသိမ္းနိုင္မွသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ေဖၚေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါမည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ မည္သည့္တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမွ် လြတ္လပ္သည့္သီးျခားနိုင္ငံတည္ေထာင္ရန္ တိုက္
ပြဲ၀င္ေနျခင္းမရွိပါ။ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏ ဘက္တဘက္ကို လုိက္နာေနျပီး ျဖစ္သည္။
ျပႆနာမွာ တန္းတူေရးအေပၚအေျခခံသည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အ
ေရးမ်ားအား တိုင္းရင္းသားမ်ား မရ,ရွိေသးျခင္းျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ ယင္းအခြင့္အေရး
မ်ား မရ,မျခင္း ျပည္တြင္းစစ္မီးကို ၿငိမ္းနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။
တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးရ,ရွိေရးနွင့္
အပစ္ရပ္ေရး ဘယ္ဟာအေရးႀကီးသလဲ။
အပစ္ရပ္လိုက္ရံုမွ် နွင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရ,မည္လား။
လူထုအမ်ားစု၏ နားလည္မႈမွာ အပစ္ရပ္လွ်င္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ရ,မည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။
“အပစ္အခတ္ ခ်က္ျခင္းရပ္” ဟူသည့္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈအခ်ိဳ႕ကို ေတြ႔ရသည္။
တိုက္ပြဲမ်ားမျဖစ္ေစလိုသည့္အတြက္ ေစတနာေကာင္းႏွင့္ ေတာင္းဆိုသူလူထုမ်ား၏ဆႏၵကို ေလးစားရ,ပါ
မည္။ သို႔ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုေနေသာ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးကို ပထမဦးစြာ ေပးအပ္ဘို႔လို
သည္။ အပစ္ရပ္ေရးမွာ ဒုတိယ ဦးစားေပးသာ ျဖစ္သင့္သည္။
ကခ်င္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔(ေကအုိင္အို) သည္ ၁၇နွစ္တာ အပစ္ရပ္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ မည္
သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမွ် မရခဲ့ပါ။ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ ဇြန္လတြင္ တုိက္ပြဲမ်ား ျပန္ျဖစ္လာခဲ့ျပီးေနာက္ ေက
အိုင္အို အေနျဖင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုကိုးကားလွ်က္ ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ားအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားမ်ားရ,သင့္
သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားရ,ရွိေရးအတြက္အဓိက,ေဆြးေႏြးရန္ ေတာင္းဆိုလာခဲ့သည္။ စာေရးသူသည္ ကခ်င္ လူမ်ိဳးမဟုတ္၊ ျမန္မာတဦးသာ ျဖစ္သည္။ စာေရးသူအေနျဖင့္မူ ေကအိုင္အို၏ေတာင္းဆိုခ်က္ လမ္းမွန္သည္ဟု ယူဆ,သည္။ တနွစ္ခြဲၾကာသြားခဲ့ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္အစိုးရ,သည္ ေကအိုင္အို က,ေတာင္းဆို
သည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈကို တိတိက်က် မလုပ္၊ တရား၀င္ မလုပ္။
ဟုိလိုလို သည္လိုလုိနွင့္ အခ်ိန္ဆြဲလာခဲ့သည္။ အျခားတိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားနွင့္ ေဆြး
ေႏြးမႈမ်ားမွာလည္း အလားတူပင္ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးဦးေအာင္မင္း က အလြတ္သေဘာ ေတြ႔ဆံုမႈမ်ားျဖင့္သာ ေခြ်းသိပ္ထားခဲ့သည္။ မည္သည့္အဖြဲ႔၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုလက္ခံျပီး ၂၀၀၈ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ထည့္သြင္းကာ ဥပေဒပါ
အခြင့္အေရးအျဖစ္ ျပဌာန္းေပးလိုက္သည္ ဟူ၍ တၾကိမ္တခါမွ်မရွိ။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကိုမထိမခိုက္ထားရွိျပီး ယင္းေအာက္ကိုသာ တနည္းမဟုတ္တနည္းနွင့္ဆြဲသြင္းရန္ အစိုးရ
က တဘက္က,ႀကိဳးစားလာခဲ့သည္။ အျခားတဘက္က, အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိုသာ ဖိအားေပးခဲ့သည္။
ေကအိုင္အိုကို တိုက္ေနေသာစစ္တြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ နည္းဗ်ဴဟာရည္မွန္းခ်က္မွာ အပစ္အခတ္ ရပ္
စဲေရး လက္မွတ္ထိုးေရးအတြက္ စစ္ေရးအရ,ဖိအားေပးရန္ျဖစ္သည္။
မဟာျဗဴဟာရည္မွန္းခ်က္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိေျမယာကို ထင္သလိုစီမံခန္႔ခြဲခြင့္ရ,ရန္၊ အဓိက,အား
ျဖင့္ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေျမကို ျပန္လည္ထိမ္းခ်ဳပ္ အျမတ္ထုတ္ရန္ျဖစ္သည္။
ကခ်င္စစ္ပြဲ
ဒီဇဘၤာလ (၁၄)ရက္ေန႔က,ပင္ ၁၂၀ နွင့္ ၁၀၅ မီလီမီတာ လက္နက္ၾကီးမ်ား၊ စစ္ရဟတ္ယာဥ္မ်ားကို သံုး
ကာ အစိုးရ,စစ္တပ္က လိုင္ဇာကိုထိုးစစ္ဆင္ခဲ့သည္။
ခရစ္စမတ္ ကာလ,အတြင္းမွာပင္ အေျမွာက္ၾကီးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေနေၾကာင္းသိရသည္။ အင္အားၾကီးသူက အင္အားငယ္သူကို အနိုင္က်င့္ျခင္း၊ မတရားမႈျပဳေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ နိုဗယ္ဆုရ,ထားေသာ လူထုေခါင္းေဆာင္သည္ ဤစစ္ပြဲမွာ သူမ,နွင့္မည္သို႔မွ် ပတ္
သက္ျခင္းမရွိဟုမ်ား သေဘာထားေနေလေရာ့သလားဟု မေျပာရက္ပါ။ သို႔ေသာ္ဤသို႔ေျပာရ,မလို ျဖစ္ေနသည္။ ျငိမ္သက္လြန္းလွသည္။
ကခ်င္စစ္ပြဲသည္ “အင္အားၾကီးသူက အင္အားငယ္သူကို အနိုင္က်င့္ျခင္း၊ မတရားမႈျပဳျခင္း” ထက္ပိုေသာ အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေပၚအေျချပဳ၍ ကခ်င္ျပည္နယ္သည္ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းသို႔ပါ၀င္လာခဲ့သည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏ တရား၀င္ခိုင္က်ည္မႈကို ယေန႔အထိ မည္သူမွ်မျငင္းနိုင္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ ကခ်င္တို႔သည္ မိမိတို႔ျပည္နယ္ကို မိမိတို႕ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရွိသည္။ မိမိတို႔ျပည္နယ္အစိုးရ,ကို မိမိတို႔ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခြင့္ရွိသည္။
မိမိတို႔ေျမယာကို မိမိတို႔စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ရွိသည္။
ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ,အေနျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းမွ ေျမေပၚ ေျမေအာက္ သယံဇာတ,မ်ားကို တူးေဖၚ
ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်လိုသည္ဆိုလွ်င္ ကခ်င္လူထုထံမွ သေဘာတူညီခ်က္ယူရမည္။ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ ညွိရမည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ား ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ျဖစ္လာျခင္းမွာ မိမိတို႔ျပည္
နယ္အတြင္းရွိ ေျမယာမ်ားအား ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ,က ထင္သလိုစီမံခန္႔ခြဲပါဟု ၀,ကြက္အပ္နွံလိုက္ျခင္း မဟုတ္။
မိမိတို႔ျပည္နယ္အား မိမိတို႔ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အေျခခံမ်ားကိုမပ်က္ေစဘဲ ျပည္
ေထာင္စုအတြင္းသို႔၀င္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသေဘာတရားသည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ ျပည္နယ္
မ်ားအားလံုးကို လႊမ္းျခံဳသည္။
မည္သည့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ,တြင္မွ် ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ ျပည္နယ္မ်ားအတြင္းရွိ ေျမယာအေပၚ ထင္သ
လိုစီမံခန္႔ခြဲခြင့္မရွိပါ။ ယခုလက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္ စစ္အစိုးရ,သစ္တြင္ ပို၍ပင္မရွိပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ,စစ္စစ္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ေျမယာအေပၚစီမံခန္႔ခြဲခြင့္ကို လက္ပံေတာင္းေတာင္ ႏွင့္ ဖားကန္႔
ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္း
လက္ပံေတာင္းေတာင္သည္ စစ္ကိုင္းတိုင္းတြင္ရွိသည္။ ဖားကန္႔သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ရွိသည္။
၎ေဒသ,ႏွစ္ခု၏ တူညီခ်က္ႏွင့္ကြာျခားခ်က္တို႔ကို နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ၾကရ,ေအာင္ပါ။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ရွိ လယ္သမားမ်ားတြင္ လယ္ေျမကို တဦးခ်င္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္ (လယ္လုပ္သူ လယ္ပိုင္ခြင့္)ႏွင့္ ၎ တို႔အေျခစိုက္
ေနထိုင္လွ်က္ရွိေသာ ေက်းရြာ၀န္းက်င္ရွိ ေျမယာမ်ားအား စုေပါင္းအသံုးခ်ခြင့္ရွိသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ လက္ပံေတာင္းေဒသ,ခံလူထုတြင္ တဦးခ်င္းအခြင့္အေရး နွင့္ စုေပါင္းအခြင့္အေရးမ်ား ဟူ၍ အခြင့္အေရးနွစ္ရပ္ ရွိသည္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ ဖားကန္႔ေဒသ,ခံ ကခ်င္လူထုတြင္လည္း အလားတူ အခြင့္အ
ေရးနွစ္ရပ္ရွိသည္။ ကြာျခားခ်က္သည္ အဘယ္နည္း။ စစ္ကိုင္းတိုင္းသည္ ျပည္နယ္မဟုတ္ပါ။ စစ္ကိုင္းတိုင္းနွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္သည္ အဆင့္အတန္းျခင္းမတူပါ။
ကခ်င္ျပည္နယ္သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေျခခံတြင္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းရာမွာ ပါ၀င္လာေသာ အဖြဲ႔၀င္ယူနစ္
ၾကီး[viii] တခု ျဖစ္သည္။ စစ္ကိုင္းတိုင္းသည္ ယင္းသို႔မဟုတ္ပါ။ စစ္ကိုင္းတိုင္းသည္ စာေရးသူကဲ့သို႔ေသာ
ျမန္မာလူမ်ိဳးအမ်ားစုေနထိုင္ရာ ေဒသ,ႀကီး တနည္းအားျဖင့္ (ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႕၀င္ယူနစ္ၾကီး) ၏ အစိပ္
အပိုင္းတရပ္သာ ျဖစ္သည္။
စစ္ကိုင္းတိုင္းတခုတည္းက ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းရာမွာပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႔၀င္ယူနစ္ႀကီးတခုမဟုတ္ပါ။ သို႔ျဖစ္၍ ျပည္နယ္ဟု မေခၚဘဲ တိုင္းဟုသာ ေခၚထားျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္နယ္အတြင္းေနထိုင္ေသာလူထုက တိုင္းအတြင္းေနထိုင္ေသာလူထုထက္ သာလြန္သည့္ အခြင့္အေရး
တရပ္ရွိသည္။ ယင္းမွာ ေျမယာအေပၚ ျပည္နယ္မ်ားအလုိက္ စီမံခန္႔ခြဲခြင္႔ျဖစ္သည္။ တိုင္းမ်ားသည္လည္း ယင္းအခြင့္အေရးကိုလိုခ်င္လွ်င္ တိုင္းမ်ားအားလံုးကိုစုေပါင္း၍ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းရ,ပါ
မည္။ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ ယူနစ္တခုအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရပါမည္။
ေျမယာအေပၚစီမံခန္႔ခြဲခြင့္သည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ ျပည္နယ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚ အေျခ
ခံသည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအတြင္းတြင္ပါ၀င္သည္။ ဤသည္ကို “နိုင္ငံေတာ္ ” ဟူေသာစကား၏ အဓိပၸါယ္
နွင့္ ဆက္စပ္လွ်က္ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၉ တြင္ ေအာက္ပါရွင္းလင္း ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္
ေလ့လာနိုင္သည္။
“နိုင္ငံေတာ္ ” ဟူေသာစကားမွာ ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ၏ သို႔တည္းမဟုတ္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အခြင့္အာဏာကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒျပဳမႈ အခြင့္အာဏာကိုေသာ္လည္းေကာင္း ဆိုလိုသည္။
၎အရ “နိုင္ငံေတာ္ ”ဟူေသာစကားလံုးကို ျပည္ေထာင္စုတခုတည္းက ကိုယ္စားျပဳသံုးစြဲခြင့္ ရွိသည္မ
ဟုတ္။ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ျပည္နယ္မ်ားလည္း က်င့္သံုးခြင့္ ရွိသည္။ လက္ေတြ႔အရ ေျမယာအေပၚစီမံခန္႔ခြဲခြင့္ကို ျပည္ေထာင္စု နွင့္ ျပည္နယ္ ပူးတြဲ၍က်င့္သံုးခြင့္ရွိသည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္။ ယင္းမွာ ျပည္ေထာင္စု၏ ပူးေပါင္းစုစည္းမႈ သေဘာကို လည္းျပ၊ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔
အဖြဲ႔၀င္ ျပည္နယ္တခုျခင္းစီ၏ စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳရာေရာက္သည္။ အဖြဲ႔၀င္ ျပည္နယ္တခု၏ ဓန,ခ်မ္းသာအား လိုအပ္ပါက ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ား၏ အ
က်ိဳးစီးပြားအတြက္ မွ်ေ၀ခံစားခြင့္ရၾကေစရန္ ဦးတည္သည္။
ဤသည္မွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏ အေျခခံနွင္႔ကိုက္ညီေၾကာင္းေတြ႔ရ,ပါမည္။
ျပည္ေထာင္စုတခုလံုး၌ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာျပႆနာမွာ ၂၀၀၈ဖြဲ႔စည္းပံုကိုကိုးကားလွ်က္ “နိုင္ငံေတာ္ ” ဟူ သည္ကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ,တခုတည္းက ကိုယ္စားျပဳသံုးစြဲကာ ကခ်င္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္
စုအဖြဲ႔၀င္ ျပည္နယ္မ်ားအတြင္းရွိ ေျမယာမ်ားအေပၚ အစိုးရ,အေနျဖင့္ ထင္သလိုစီမံခန္႔ခြဲေနျခင္းျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္တိုင္းနီးပါး၌ ေဒသ,ခံျပည္နယ္လူထု၏ စီမံခန္႔ခြဲခြင့္နွင့္ အက်ိဳးစီးပြားမွာ ေပ်ာက္ဆံုး
လွ်က္ရွိေနသည္။
ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေျမကို စီမံခန္႔ခြဲမႈ ျပႆနာ
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ,သည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ကခ်င္လူထုရ,သင့္သည့္ နိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးမေပးဘဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ထိုးရန္သာ ေကအိုင္အို အား ဖိအားေပးကာ ထိုးစစ္
မ်ားဆင္ႏႊဲလွွ်က္ေနသည္။
“သမၼတဦးသိန္းစိန္က အပစ္ရပ္ဘို႔သူ႔တပ္ကို အမိန္႔ေပးထားတယ္လို႔တဘက္က ေျပာေနေပမယ့္ အျခား တဘက္က,ေတာ့ လက္နက္ၾကီးေတြ စစ္ရဟတ္ယဥ္ေတြပါသံုးျပီး ေကအိုင္အို ကို ထိုးစစ္ဆင္ေနတယ္။” ဟု ေထာက္ျပသူမ်ား ရွိလာသည္။ လက္ေတြ႔အရ ယင္းေထာက္ျပခ်က္မ်ားမွန္ကန္ေၾကာင္း မည္သူမွ်မျငင္း
နိုင္ပါ။
“စစ္တပ္က သမၼတအမိန္႔ကိုမနာခံလို႔ဘဲ” ဟု ေ၀ဘန္သူမ်ားရွိလာသည္။ ယင္းေ၀ဘန္ခ်က္နွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍မူ လက္ခံသည့္ အပိုင္းရွိသလို ျဖည့္စြက္ျခင္သည့္ အပိုင္းလည္းရွိသည္။
လက္ခံရျခင္းမွာ သမၼတအေနျဖင့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ား ႀကီးစိုးထားသည့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနွင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ (ကာလံု)ကို အမိန္႔မေပးနုိင္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ကာလံုက,ေပးလိုက္သည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္ကိုသာ ဦးသိန္းစိန္က,လိုက္နာေနရ,ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းျဖစ္ေသာ ဦးသိန္းစိန္သည္ စစ္ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားျဖစ္သည့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီး
ခ်ဳပ္ နွင့္ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ကို အမိန္႔ေပးနိုင္သူ မဟုတ္၍ျဖစ္သည္။
ဤသည္မွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု၏ လက္ေတြ႔ျဖစ္သည့္အျပင္ ဤဖြဲ႔စည္းပံုတည္ရွိေနသမွ် လူထုတရပ္လံုး ရင္
ဆိုင္ရမည့္ ျပႆနာႀကီးလည္း ျဖစ္သည္။
ျဖည့္စြက္ခ်င္သည့္အပိုင္းမွာ ေကအိုင္အို ကို ထိုးစစ္မ်ားျပန္လည္ဆင္ႏႊဲေနျခင္းမွာ သမၼတနွင့္ စစ္ေခါင္း
ေဆာင္မ်ားအၾကားတြင္ သေဘာထားကြဲလြဲ၍ မဟုတ္ပါ။ သေဘာထားကြဲခ်င္ေယာင္ျပဳ၍ ထိုးစစ္ဆင္ေန
ျခင္းသာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေဒသကို ျပန္လည္လႊမ္းမိုးအျမတ္ထုတ္လိုျခင္း နွင့္ ေကအုိင္အို က လိုင္ဇာမွ တဆင့္
ထိမ္းခ်ဳပ္ထားသည့္ တရုတ္နွင့္ ကုုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို စိုးမိုးလိုျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဖားကန္႔ေဒသ,၏ အေျခအေနကို အၾကမ္းဖ်င္းေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
ဖားကန္႔ေဒသ,မွ ထြက္ေသာေက်ာက္စိမ္းမ်ားအား ကမာၻ႔ေစ်းကြက္သို႔တင္ပို႔ေရာင္းခ်ုျပီး နွစ္စဥ္ပင္ စစ္အစိုး
ရ,အဆက္ဆက္က,အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာရ,ေနေၾကာင္း အားလံုးအသိျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ,တြင္ ဘ႑ာေရးအရ အၾကပ္အတည္း နွင့္ လက္ရွိရင္ဆိုင္ရ,လွ်က္ရွိသည္။
ေကအိုင္အို နွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားလာၿပီးေနာက္တြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ,က ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚ
ခြင့္ လိုင္စင္ခ်ေပးထားသည့္ကုမၸဏီ ၾကီးငယ္ေပါင္း ၃၇၀ေက်ာ္မွာ လုပ္ငန္းမ်ားရပ္ဆိုင္းထားရသည္။ ၎တို႔ရွာေဖြထားသည့္ ေက်ာက္စိမ္းအေျမာက္အမ်ားမွာ ဖားကန္႔ေဒသ,မွအျပင္သို႔မထုတ္နိုင္ေသးဘဲ ဂို
ေဒါင္မ်ားအတြင္း ယခုတိုင္ေအာင္းလွ်က္ရွိေနသည္။
အစိုးရနွင့္ ေကအိုင္အုိအၾကား စစ္ပြဲမ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားလာၿပီးေနာက္တြင္ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေျမ အမ်ား
စုကို ေကအိုင္အို က ျပန္လည္ထိမ္းခ်ဳပ္ထားနိုင္ခဲ့သည္။ ကုမၸဏီတခုလွ်င္ အေစာင့္သေဘာ ငါးဦးမွဆယ္ဦး
အၾကားတြင္သာ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ေပးျပီး က်န္သူအားလံုးကို ဖားကန္႔မွ ထြက္ခြာခိုင္း၊ တူးေဖၚေရးလုပ္
ငန္းမ်ားအားလံုးကို ရပ္ဆိုင္းခိုင္းထားလိုက္သည္။
ပုဂၢလိက,ပိုင္ကုမၸဏီဟူ၍ အမည္ခံလုပ္ေဆာင္ေနၾကသျဖင့္ ၎တို႔၏ပစၥည္းမ်ားအား ေကအိုင္အို က ၀င္
ေရာက္ေနွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးျခင္းမျပဳ။ စင္စစ္အားျဖင့္မူ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚခြင့္ရထားသည့္ ကုမၸဏီၾကီး
မ်ားတြင္ အစုရွယ္ယာပါသူအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းသစ္မ်ားႏွင့္၎တို႔၏ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား၊ ခရိုနီမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္းၾကားရသည္။ ခ်ဳပ္၍တင္ျပရ,လွ်င္ ေက်ာက္စိမ္းတူးကုမၸဏီမ်ား၏ ဂိုေဒါင္ၾကီးမ်ားတြင္ ေအာင္းေနေသာ ေက်ာက္စိမ္းမ်ား
အား အျမန္ဆံုးထုတ္ယူကာ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ၂၀၁၃ခုနွစ္ နွစ္ဦးပိုင္း(မတ္လ ျဖစ္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။) တြင္ ခင္းက်င္းျပသ,မည့္ ရတနာျပပြဲတြင္ေရာင္းခ်ရန္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေကအိုင္အိုကို စစ္ေရးအရ,ဖိ
အားေပးအပစ္ရပ္ခိုင္းျပီး ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေဒသ,ကို ထင္သလိုအျမတ္ထုတ္ရန္မွာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ နွင့္ ကာလံု၏ ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။
ကခ်င္စစ္ပြဲ၏ အနွစ္သာရ,ကို သံုးသပ္ျခင္း
ကခ်င္ျပည္နယ္ကိုထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ေရးအတြက္ စစ္အစိုးရ,အဆက္ဆက္က,တပ္ရင္းေပါင္း ၄၀ ခန္႔တပ္စြဲထား
ရ,ေၾကာင္း၊ ေကအိုင္အိုနွင့္ စစ္ပြဲမ်ားျပန္ျဖစ္လာျပီးေနာက္ ျမန္မာနိုင္ငံတ၀ွမ္းမွ ေနာက္ထပ္တပ္ရင္းေပါင္း ၄၀ ခန္႔အား ထပ္မံေခၚယူကာ ေကအိုင္အိုအား ထိုးစစ္ဆင္လွ်က္ရွိေၾကာင္း စစ္ေရးကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက ခန္႔
မွန္းၾကသည္။
တပ္ရင္း (၈၀)ခန္႔အတြက္ ေန႔စဥ္ကုုန္က်စားရိပ္မ်ား မည္မွ်မ်ားျပားမည္ကို ခန္႔မွန္းၾကည့္ရံုနွင့္ သိနုိင္သည္။
ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ လူထုၾကီးတရပ္လံုး၏ ပညာေရး၊ က်မၼာေရး၊ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးတို႔အတြက္သံုးရ,မည့္ေငြမ်ား
အား စစ္တပ္တခုတည္းက အလဟ,သ, ျဖဳန္းတီးလွ်က္ရွိသည္။
၎တို႔ဘာအတြက္ စစ္တိုက္ေနၾကသနည္း။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေလ့လာေရးခရီးအျဖစ္ ကိုမင္းကိုနိုင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းသို႔သြားေရာက္ခဲ့သည္
ကို တန္ဘိုးထားရပါမည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရေစလိုေသာ ၎၏ေစတနာကို အသိအမွတ္ျပဳရပါမည္။ ဖားကန္႔ေဒသ,တြင္ လက္နက္ၾကီးနွင့္ပစ္ခတ္မႈမ်ားအား ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရ,ၿပီးေနာက္ ကိုမင္းကိုနိုင္က “တဘက္နွင့္တဘက္ က်ည္ဆန္တလံုးကို က်ပ္သိန္းသံုးဆယ္ ေလာက္တန္တဲ့ လက္နက္ၾကီးေတြနဲ႔ပစ္ေန
ၾကတယ္ဗ်ာ။ အဲသည္ေငြေတြကို လူထုပညာေရး၊ က်မၼာေရးအတြက္ သံုးလိုက္ရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းမ
လဲ။” ဟု ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္းၾကားရသည္။
စင္စစ္အားျဖင့္မူ တဘက္နွင့္တဘက္ လက္နက္ႀကီးမ်ားနွင့္ ပစ္ခတ္ေနၾကျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဖားကန္႔ေဒသ,တြင္ အေျချပဳလႈပ္ရွားလွ်က္ရွိေသာ ေကအိုင္ေအတပ္မ်ားတြင္ ၁၂၀မီလီမီတာ၊ ၁၀၅ မီလီ
မီတာ အစ,ရွိေသာ လက္နက္ၾကီးမ်ား လံုး၀,မရွိေၾကာင္း ေဒသခံလူထုမ်ားက ေျပာၾကပါသည္။ ကိုမင္းကိုနိုင္တို႔ ကခ်င္ျပည္ခရီးထြက္ေနစဥ္ လက္နက္ၾကီးမ်ားနွင့္ပစ္ခတ္သူမွာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ,၏ တပ္
မ်ားဖက္က,သာျဖစ္သည္။ လူထုေငြမ်ားမျဖဳန္းတည္းေရးကိစၥကို ေျပာဆိုကန္႔ကြက္ရ,မည္မွာ ဦးသိန္းစိန္အ
စိုးရ,ကို ျဖစ္သည္။ ကာလံုကိုသာ ျဖစ္သည္။
ပို၍ထင္ရွားသည္မွာ ျပီးခဲသည့္ ရက္သတၱသံုးပတ္အတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ားတြင္ ျဖစ္သည္။
ေကအိုင္အိုဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ဇာကို ဒီဇဘၤာလ ၁၄ရက္ေန႔ တေန႔တည္း ထိုးစစ္ဆင္ခဲ့သည့္အတြက္ ဦးသိန္းစိန္
အစိုးရ,၏ စစ္ပြဲကုန္က်စားရိပ္မွာ က်ပ္သိန္းေပါင္း သိန္းတေသာင္းခန္႔ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ၾကသည္။ ယင္းေငြမ်ားအား လူထု၏ ပညာေရး၊ က်မၼာေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတို႔အတြက္သာ သံုးစြဲသင့္ေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္ အ
စိုးရ,ကို ျဖစ္ေစ၊ ကာလံုကို ျဖစ္ေစ၊ မည္သူက,မွ် ထိထိေရာက္ေရာက္ ကန္႔ကြက္ေျပာဆိုသံမၾကားရပါ။ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုၾကီးတရပ္လံုးသည္ မည္သို႔လွ်င္ ဆင္းရဲတြင္းမွထြက္နုိင္ပါအံနည္း။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ,၏ စစ္ေရးအသံုးစားရိပ္သည္ ဤမွ်နွင့္မရပ္ေသးပါ။
ခရစ္စမတ္ေန႔မ်ားတ၀ိုက္မွာဘဲ စားရိပ္ၾကီးလွေသာလက္နက္ၾကီးမ်ားနွင့္ ပစ္ခတ္ျပီး ဆက္လက္ကုန္က်ခံ
ကာ ထိုးစစ္ဆင္ရန္တာစူေနျပန္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ေကအိုင္အိုဌာနခ်ဳပ္လိုင္ဇာကို စစ္ေရးအရ, တဖက္က,ဖိထားျပီး ဖားကန္႔ကို ျပန္သိမ္းနိုင္လွ်င္ ေငြေၾကးအရ,ယခုကုန္က်ထားသည္ထက္ အဆ,မ်ားစြာ အက်ိဳးအျမတ္ရ,မည္မွာ ေသခ်ာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
သို႔ျဖစ္၍ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ေကအိုင္အိုကို ဆင္ႏႊဲေနေသာစစ္၏ အနွစ္သာရ,မွာ တိုင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တည္ၿငိမ္မႈအတြက္မဟုတ္။ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားသည္။
သုိ႔ျဖစ္၍ လူထုစီးပြားေရးတိုးတက္ေစေရးအတြက္ လက္ရွိကခ်င္စစ္ပြဲကို သာဓက,ျပဳလွ်က္ ျပည္တြင္းၿငိမ္း
ခ်မ္းေရးျပႆနာအား အေျဖရွာရန္လူတိုင္းတြင္ တာ၀န္ရွိလာသည္။ ကခ်င္စစ္ပြဲသည္ ကခ်င္မ်ားနွင့္သာ သက္ဆိုင္သလိုမ်ိဳး စဥ္းစားေနၾကလွ်င္မူ ေဖ်ာက္သင့္ပါၿပီ။
တိုင္းျပည္အတြင္းရွိသဘာ၀,သယံဇာတ,မ်ားအား
ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု
လူထုၾကီးတရပ္လံုး ခံစားခြင့္ရ,ေရးအတြက္
ဥပေဒရွဳေဒါင့္မွ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္သင့္သလဲ။
(က) ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ေတာ့ အလုပ္မျဖစ္နိုင္ပါ။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ,“နုိင္ငံေတာ္” ဟူသည္ကို ကိုယ္စားျပဳကာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ,အမည္ခံ ဦးသိန္းစိန္
အစိုးရ,က ျပည္နယ္မ်ား၏ ေျမယာမ်ားအေပၚ ထင္သလိုစီမံခန္ခြဲခြင့္ ရ,ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုက ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားနွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍ လုပ္ပိုင္ခြင့္အားလံုးကို ရ,ယူထားျပီး ေက်ာက္စိမ္း
တကယ္ထြက္ရွိသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္မူ ေက်ာက္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္း၊ ေသြးျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မွ်ေလာက္သာေပးထားေသာေၾကာင့္လည္းျဖစ္သည္။ အျခားျပဌာန္းခ်က္မ်ားလည္း ေျမာက္မ်ားလွစြာ ရွိေန
ပါေသးသည္။
သို႔ျဖစ္၍ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္တို႔အား နိုင္ငံေရးအရ,အာမ,ခံခ်က္
ေပးႏိုင္မည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္တရပ္ လုိအပ္ေနပါသည္။
(ခ) လက္၀ါးၾကီးအုပ္မႈမွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒ
ကုမၸဏီ တခုအဖြဲ႔အစည္းတခုက ေစ်းကြက္ကို လက္၀ါးၾကီးမအုပ္နိုင္ရန္ လက္၀ါးၾကီးအုပ္မႈမွ ကာကြယ္
သည့္ ဥပေဒ ( Anti- Trust Law ) တခုကို ျပဌာန္းရ,ပါမည္။
ဂ်ပန္နိုင္ငံအပါအ၀င္ ေစ်းကြက္ကို အဓိက,ထားျပီး စီးပြားေရးတိုးတက္မႈရ,ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ဒီမိုကေရစီ နိုင္ငံၾကီးမ်ားတြင္ အလားတူဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းက်င့္သံုးလွ်က္ရွိၾကသည္။ ဖါးကန္႔က်ာက္စိမ္းတူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းတခုတည္းမွာပင္ကုမၸဏီေပါင္း ၃၇၀ ေက်ာ္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္
အနက္ ကုမၸဏီတခ်ိဳ႕က,သာ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ထားေၾကာင္းနွင့္ ေဒသ,ခံ ကခ်င္လူမ်ိဳးပိုင္သည့္ကုမၸဏီမွာ နွစ္ခုသာရွိေၾကာင္း ေလ့လာရသည္။
(ဂ) သတင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္မွာျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို လူထုမ်ား
သိခြင့္[ix] ရွိေစရန္ သတင္းဆိုင္ရာဥပေဒ [x] တခုကို ျပဌာန္းရပါမည္။
အိမ္နီးျခင္းနိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ အိႏၵိယ နွင့္ ထုိင္းနိုင္ငံမွာပင္ ယင္း ဥပေဒကို ျပဌာန္းက်င့္သံုးလွ်က္ရွိေၾကာင္း
ေလ့လာနိုင္သည္။
သတင္းဆိုင္ရာဥပေဒ၏သေဘာမွာ တိုင္းျပည္၏ထိပ္တန္းလွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာ ကိစၥ
ရပ္တခ်ိဳ႕မွလြဲ၍ အစိုးရ,၏လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈ အ၀,၀,အားလံုးအား လူထုတြင္ ေမးျမန္းခြင့္ရွိေၾကာင္းနွင့္ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္မ်ားက ေျဖၾကားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပဌာန္းထားရသည္။
သာဓက,အားျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွထြက္ရွိသည့္ သဘာ၀,သယံဇာတ,ေက်ာက္စိမ္းမွ နွစ္စဥ္ေငြေၾကးမည္
မွ် တိုင္းျပည္က ရ,ရွိေနသနည္း။ မည္သူမွ် အတိအက်မသိရပါ။
ယင္းေငြေၾကးမ်ားအနက္ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ အျခားျပည္နယ္မ်ားအတြက္ သံုးလိုက္သည္ ဆိုလွ်င္ မည္
သည့္ျပည္နယ္၊ မည္သည့္လုပ္ငန္းအတြက္ မည္မွ်သံုးလိုက္ေၾကာင္း မသိရပါ။
မူရင္းခံစားခြင့္ရွိသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ မသံုးတာေတာ့ ေသခ်ာသည္။ ေ၀းေ၀း မၾကည့္ပါနွင့္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ျဖစ္ခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာခဲ့ျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း
ျမစ္ၾကီးနားမွ ဖားကန္႔သို႔သြားသည့္ကားလမ္းမွာ ေျမလမ္းသာသာ အဆင့္သာရွိေသးသည္။ အစိုးရနွင့္ ေကအိုင္အိုအၾကား လြန္ခဲ့ေသာတနွစ္ခြဲက စစ္ပြဲျပန္ျဖစ္ျပီးေနာက္ ေကအိုင္အိုက ခ်ိဳးလိုက္သည့္ တံတားမ်ားအနက္ အမ်ားစုၾကီးမွာ ေကအိုင္အိုက,ပင္ ေဆာက္ေပးထားခဲ့ေသာ တံတားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း လူ
ထုက, ေျပာၾကသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္က,ထြက္သည့္ သဘာ၀,သယံဇာတ,မ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ကခ်င္လူထုဘ၀, တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳး
ေရးအတြက္ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ စစ္အစိုးရမ်ား အဆက္ဆက္ဘာေတြ လုပ္ခဲ့ပါသနည္း။
တခုမွ် ရွာမေတြ႔ပါ။
ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းတြင္ ကုမၸဏီေပါင္း ၃၇၀ေက်ာ္အား ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက လိုင္စင္
မ်ားခ်ေပးသည္ဆိုရာတြင္ ယင္းကုမၸဏီမ်ား၌ အစုရွယ္ယာ၀င္မ်ားမွာ မည္သူေတြနည္း။ တဦးလွ်င္ မည္မွ်
အထိ အစုရွယ္ယာထည့္၀င္ထားၾကသနည္း။
၎တို႔ထည့္၀င္ထားၾကသည့္ အစုရွယ္ယာမ်ားအတြက္ တိုင္းျပည္ကို တရား၀င္ အခြန္ေဆာင္ထားၿပီးၿပီ
လား။ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚခြင့္ရ,ရန္ မည္သည့္ကုမၸဏီက, မည္မွ်အခြန္ေဆာင္ထားသနည္း။ အခြန္ေငြစု
စုေပါင္းမွာ တနွစ္လွ်င္မည္မွ်ရွိသနည္း။
ျပည္သူလူထုတြင္ သိခြင့္ရွိပါသည္။ သတင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒေပၚထြက္လာလွ်င္ လူထုသိနုိင္မည့္လမ္းေၾကာင္း
ပြင့္သြားနိုင္ပါသည္။ လူထုအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ သဘာ၀,သယံဇာတ,မ်ားကို အသံုးခ်ရန္ အၾကံေပးခြင့္၊ႀကီး
ၾကပ္လုပ္ေဆာင္ခြင့္မ်ား ရ,လာနိုင္သည္။
ဘယ္ဟာက မတရားတဲ့က်ဴးေက်ာ္စစ္လဲ?
ဘယ္ဟာက တရားတဲ့ခုခံစစ္လဲ?
တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားမွထြက္ရွိသည့္ သဘာ၀,သယံဇာတ,မ်ားမွ ၀င္ေငြမ်ားကိုအသံုးျပဳ၍ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္၏ ထိပ္သီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၊ ၎တို႔၏ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား၊ ခရိုနီမ်ားသာႀကီးပြားခ်မ္းသာေန
ၾကသည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ဗဟုိခ်က္မ,အေနျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္ၾကီးကို ေရႊျပည္ေတာ္ၾကီးျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေနၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုလူထုၾကီးမွာ ဆင္းရဲတြင္းနက္သည္ထက္ နက္လာသည္။
စစ္အာဏာရွင္မ်ား အာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ အသက္ေပးတိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကရေသာ ေအာက္ေျခတပ္မႈး
မ်ားနွင့္ ရဲေဘာ္မ်ားမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းတြင္ မတရားေသာက်ဴးေက်ာ္စစ္ကို ဆင္ႏႊဲေနၾကရသည္။ ဤသည္ကို ရပ္တန္းက,ရပ္သင့္ျပီ။ ရဲေဘာ္ထု၏ အသက္မ်ားမဆံုးရွံဳးေစသင့္ေတာ့။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ ကခ်င္ျပည္နယ္ရ,သင့္ရ,ထိုက္သည့္ နယ္တြင္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အသိအမွတ္ျပဳ
ပါက စစ္အစိုးရ,၏တပ္မ်ား ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ထြက္ခြာသြားရံုသာရွိသည္။ အပစ္ရပ္သြားပါမည္။
ေကအိုင္အိုအေနျဖင့္ အပစ္ရပ္စာခ်ုဳပ္ လက္မွတ္ထိုးရန္ပင္ မလိုပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေကအိုင္အို
သည္ ေျမျပန္႔ေဒသ,ကိုဆင္းလာျပီး ထိုးစစ္ဆင္မည္မဟုတ္။
ေနျပည္ေတာ္ကိုလည္း စစ္ေရးအရ, ျခိမ္းေျခာက္မည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ေကအိုင္အိုသည္ ကခ်င္လူထုကို ဖိနွိပ္ဆန္႔က်င္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္လွ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ငါးေသာင္း
ေက်ာ္သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေကအိုင္အိုထိမ္းခ်ဳပ္ထားရာနယ္ေျမမွာ သြားေရာက္ခုိလွံဳေနၾကသနည္း။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးပ်က္ၿပီး ေကအိုင္အိုက စစ္အစိုးရ,အား ျပန္လည္တိုက္ပြဲဆင္ခဲ့သည့္ လြန္ခဲ့ေသာ တနွစ္ခြဲကစ,ၿပီး ေကအိုင္အိုအေပၚ ကခ်င္လူထု ၉၀%ေက်ာ္က ေထာက္ခံလွ်က္ရွိေနေၾကာင္း ေလ့လာ
ရသည္။
နွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ပါ။
စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္သာ ေျပာင္းသြားသည္။ မိုးဦးက်တြင္ ေပါက္သည့္မိႈမ်ားကဲ့သို႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေရ အ
ေရအတြက္အေျမာက္အမ်ားေပၚလာသည္။ မည္သည့္တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းၾကီး တခု
တေလကိုမွ် စစ္ေရးနည္းလမ္းသက္သက္အရ အျမစ္ျပဳတ္တိုက္နိုင္ခဲ့သည္မရွိပါ။ ယခုလည္း ေငြေၾကးေျမာက္မ်ားစြာ၊လူအင္အားေျမာက္မ်ားစြာသံုးနိုင္လွ်င္ ေကအိုင္အိုဌာနခ်ဳပ္လိုင္ဇာကို
သိမ္း၍ ရ,ဖ်င္ရ,မည္။ သည္မွာသိမ္းလွ်င္ ဟုိမွာေနာက္တခုေပၚလာပါဦးမည္။ စစ္ေရးသက္သက္တခုတည္း နွင့္ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ေကအိုင္အိုကို အျမစ္ျပတ္ ေခ်မႈန္းနိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း စာေရးသူရာနံဳးျပည့္ အာမ,ခံေျပာနိုင္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သို႕ ေျမွာ္မွန္းခ်က္
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး နွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မ်ားစြာစြမ္းေဆာင္နိုင္လိမ့္ဦး
မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္သည္။ စြမ္းေဆာင္ေစလိုသည့္ သေဘာနွင့္လည္း တင္ျပေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တြင္ နိုင္ငံတကာ၏ အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ ျပည္တြင္းလူထုအမ်ားစု၏ ေထာက္ခံမႈ ရွိေန
ဆဲ ျဖစ္သျဖင့္ ယင္းကို ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရးတို႔အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်ေစ
ခ်င္ ပါသည္။ ကခ်င္စစ္ပြဲကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ဥပကၡာျပဳမထားသင့္ေတာ့ပါ။
တျပည္လံုးျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စ,တင္လႈပ္ရွားရန္ အခြင့္အလန္းအေနျဖင့္မွတ္ယူျပီး အျမန္ဆံုး အေရးယူေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ဥကၠဌ တာ၀န္ယူထားေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး
ေကာ္မတီကို အသံုးခ်ေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းနိုင္လွ်င္သင့္ေလ်ာ္ပါမည္။ ဘယ္အလုပ္ကို လုပ္ပါဟု သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က,တာ၀န္ေပးမွ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီအေနျဖင့္ အလုပ္လုပ္၍ရ,နိုင္မည္ ဟူလွ်င္မူ ဥကၠဌ
ေနရာမွ အျမန္ဆံုးထြက္သင့္ပါသည္။ လူထုက,အားကိုးေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး နုိဗယ္ဆုရွင္ၾကီးသည္ အစိုးရ,
၏ ခုိင္းဖတ္မျဖစ္သင္႔ပါ။
မိမိကိုယ္တိုင္၏ လြတ္လပ္ေသာဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ကမ,ကထ,ျပဳေဖၚေဆာင္ျခင္းသည္သာ အသင့္ျမတ္ဆံုး
ျဖစ္ပါမည္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သမၼတျဖစ္နုိင္ပါမည္ဟူ၍ မက္လံုးခ်ေပးထားသည္ ကို ဟုတ္ေယာင္
နိုးနွင့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား မနွစ္သက္မွာစိုးရိမ္သျဖင့္ တိုင္းျပည္နွင့္လူထုအတြက္ လက္ေတြ႔နွင့္ အျမန္ဆံုး
လုိအပ္ေနေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥမ်ားအား လက္ေရွာင္တာမ်ိဳးျဖစ္လွ်င္ မသင့္ေတာ္ပါ။
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေလ့လာစံုစမ္းရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တုိင္ သြားေရာက္မည္ ဆို
လွ်င္ ေကအိုင္အိုဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ဇာမွ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ေကအိုင္အို ထိမ္းခ်ဳပ္
ထားရာ နယ္ေျမအတြင္းရွိ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေပါင္း ငါးေသာင္းေက်ာ္သည္လည္းေကာင္း၊ ၀မ္းေျမာက္၀မ္း
သာ ၾကိဳဆိုၾကလိမ့္မည္ဟု စာေရးသူ ယံုၾကည္သည္။
စာဖတ္သူမ်ားသို႕
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဦးေဆာင္မႈအား ေ၀ဘန္လွ်င္ ျပန္လည္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား က်ေရာက္လာလိမ့္မည္
ဟု မူလ,ကထဲက,ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ အေရအတြက္အရ,မမ်ားလွေသာ္လည္း ထင္သည့္အတိုင္းပင္
ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသူတခ်ိဳ႕မွာ စာေရးသူတင္ျပသည့္အေၾကာင္းအရာအေပၚတြင္ မသံုးသပ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ,
ထိုးႏွက္မႈမ်ား လုပ္လာပါသည္။
ကမာၻေပၚတြင္ ေ၀ဘန္မခံရ,သည့္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ဟူ၍ မရွိပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ေ၀ဘန္ေရးကိုႀကိဳဆိုမည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးျဖစ္မည္ဟု စာေရးသူေမွ်ာ္
လင့္သည္။
ေ၀ဘန္ရံုမွ်နွင့္ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေ၀ဘန္ရ,ေအာင္ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္က,ေရာ ဘာလုပ္ခဲ့လို႔လဲ။” ဟု ပုဂၢိဳလ္ေရးတိုက္ခုိက္လာသူမ်ားကိုမူ ရိုးသားစြာ ျပန္ၾကားပါမည္။
မွန္ပါသည္။ စာေရးသူလည္းမ်ားမ်ားမလုပ္နုိင္ပါ။ အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ လုပ္နုိင္ပါသည္။
သို႔ရာတြင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆန္႔က်င္ေရးလူထုတိုက္ပြဲသမိုင္း၌ မိမိလုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့သမွ် အနည္းအက်ဥ္း
ကေလးသည္ပင္ “ခင္ဗ်ားကေရာ ဘာလုပ္ခဲ့လို႔လဲ။” ဟု မိမိကို စိမ္ေခၚသည့္ပုဂၢိဳလ္ေအာက္၊ နိမ့္က်ေလ်ာ့
နည္းမည္မဟုတ္ ဟူသည္ကိုမူ ေျပာလိုပါသည္။ မည္သို႔မွ် သေဘာထားမည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။
ပုဂၢိဳလ္ေရး တိုက္ခိုက္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ စာေရးသူတင္ျပသည့္ အေၾကာင္းအရာအေပၚတြင္ မတူသည့္အျမင္
ျဖင့္တုန္႔ျပန္ၾကသူမ်ား၊ မိမိ၏ တင္ျပခ်က္ကိုလက္ခံ၍ တဆင့္ျဖန္႔ေ၀ၾကသူမ်ား၊ မိမိကိုေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း စာေရးသားၾကသူမ်ား အားလံုးကိုအသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း၊ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျပာလိုပါသည္။
အပိုင္း (၃) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ဒီဇဘၤာလ (၂၇) ရက္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္
ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ား
[i] Legal problems
[ii] Society
[iii] Intimate relationship
[iv] Sociology
[v] Law
[vi] Sociology-political aspects
[vii] Conscious and unconscious phenomena of society
[viii] Constituent unit
[ix] The right to know
[x] Information Act