Ethnic Karen men outside talks between Karen leaders and Burmese government ministers in Pa-an. Photograph: Soe Than Win/AFP/Getty Images
Source Photo from
http://www.guardian.co.uk/world/2012/jan/12/burma-ceasefire-karen-rebels-isolation
အမ်ိဳးျပဳတ္ေတာ့မယ့္ ကရင္
အပိုင္း(၃)
February 15, 2013 Friday.
By မင္းစိုးစံ
အပိုင္း(၁)နဲ႔ အပိုင္း(၂)ေတြမွာတုန္းက ကရင့္စာေပ ကရင့္ယဥ္ေက်းမႈ ကရင့္တူရိယာပစၥည္း ကရင့္၀တ္စုံနဲ႔
ကရင့္ရိုးရာ အေၾကာင္းအနည္းအက်ဥ္း ေရးသားေဖၚျပခဲ့ၿပီး မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ စည္းရုံးသိမ္း သြင္းျခင္း
ဆိုတာကို ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အပိုင္း(၃)မွာေတာ့ ကရင့္စကားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကိုယ္ေတြ႔အျဖစ္အ
ပ်က္ေတြအေပၚအေျခခံၿပီး ေရးသားတင္ျပလိုပါတယ္။
ဒီလိုမေရးခင္မွာ က်ဳပ္ေရးသားတင္ျပခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္တုန္႔ျပန္လာၾကတဲ့ စ
ကားစုေလးေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စာေၾကာင္းအခ့်ိဳကို ေဖၚျပေပးပါရေစ။ ဒီလိုေဖၚျပျခင္းျဖင့္ ကရင္လူမ်ိဳးေတြရဲ့
ၾကားမွာ ပိုမိုကြဲျပားသြားေအာင္ ပိုၿပီးကြာဟ,မႈျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းမဟုတ္ပဲ၊ ပိုမိုစုစည္းမႈရွိလာေအာင္အ
ေျဖရွာႏိုင္ၾကဘို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္ေၾကာင္းကို ဦးစြာအသိေပးလိုပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ လူတိုင္းလြတ္လပ္စြာသေဘာထားကြဲလြဲခြင့္ရွိပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိပါ
တယ္။ လြတ္လပ္စြာ ဆဲေရးတိုင္းထြာခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေၾကာင္းအရာခိုင္လုံဘို႔လိုပါတယ္။
မိမိမႏွစ္သက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးကို လြတ္လပ္စြာ ေ၀ဘန္ဆဲဆိုခြင့္ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆဲဆိုရသလဲ
ဆိုတာ မိမိအေနနဲ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသေဘာေပါက္ဘို႔ လိုအပ္သလို အေသအျခာရွင္းျပ ႏိုင္ရပါမယ္။
သူမ်ားေ၀ဘန္လို႔ သူမ်ားေတြဆဲလို႔ သူမ်ားေတြအပုတ္ခ်လို႔ လိုက္လုပ္တာပါဆုိလ်င္ အဲဒါကၽြန္စိတ္ဓါတ္ပါ။
အခု တုန္႔ျပန္လာတဲ့ စာေၾကာင္းေလးေတြကို ေရးသားတင္ျပပါ့မယ္ အမည္နဲ႔ေနရပ္ကို ေဖၚျပေပးမွာမဟုတ္
ပါဘူး။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ့အမည္ေတြက အဓိက,မက်ပဲ သူတို႔ရဲ့သေဘာထား ဘယ္လိုရွိတယ္ ဆိုတာ
က ပိုအေရးႀကီးလို႔ပါ။ ဦးစြာပထမ ေမာင္ကႀကီး ဆိုသူရဲ့ စာေၾကာင္းေလးကို ဘတ္ၾကည့္ၾကပါစို႔။
8 Feb 13, 02:39 AM မင္းစိုးစံတို႔ကေတာ့ အမ်ဳိးျပဳတ္ေတာ့မယ့္ကရင္ ဆိုၿပီးေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ေပါက္
ကြဲေနၿပီ။ ဒို႔ကေတာ့အျပဳတ္လဲ မႀကိဳက္ဘူး၊ အဖုတ္လဲမႀကိဳက္ဘူး။ အေၾကာ္ဘဲႀကိဳက္တယ္။ အမ်ဳိးေက်ာ္
ေတာ့မယ့္ ကရင္ကြ။ ကရင္ေက်ာင္းကို ကရင္ေတြဖြင့္ေနတာ ျပည္မထဲမွာေနတဲ့ကရင္ေတြကေတာ့
မေတြ႔ဖူးၾကဘူး။ ခုဆိုရင္ ကရင္ေကာလိပ္ေတာင္ရိွေနၿပီ။
တခုရိွတာက ကရင္ျပည္တြင္းထဲကို ျပန္ေျပာင္းဖြင့္ဖို႔ဘဲလိုတယ္။ မင္းစိုးစံကို ႏိုင္ေအာင္ေခ်ပႏိုင္တာ မင္း
စိုးစံကို သိတဲ့++++တစ္ေယာက္ထဲရိွတယ္။++++ေရ မင္း အေကာင္ကို ၾကည့္ေျပာလိုက္ကြာ။
သူအေ၀းေရာက္ဒုကၡသည္ျဖစ္တာ အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္သူမရိွေတာ့တဲ့ေနာက္ပိုင္း ကရင္
ပညာေရးအေျခအေနကို သူမသိလိုက္တာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူကေရွာင္ မဟုတ္ဘဲ ပိုးျဖစ္ေနလို႔
ေရွာင္ဘာသာနဲ႔ သင္ေနတဲ့ေက်ာင္းေတြကို အသိအမွတ္ မျပဳမိတာလားမသိဘူး။ အဲဒီျပႆနာကလဲ သိပ္မ
ေသးဘူး။ ေ၀ွးကလုပ္မွာ အေရွ႔ပိုးကရင္ မူလတန္းေက်ာင္း ကေလး စဖြင့္လိုက္တာ အားမေပးၾကတဲ့အျပင္
ေမးေငါ့ခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္စိတ္မေကာင္းစရာဘဲ။
ေမာင္ကႀကီး ဆိုသူရဲ့အျမင္နဲ႔ သေဘာထားေလးပါ။
8 Feb 13, 02:08 PM မင္းစုိးစံကေတာ့ သူရဲ့ေရာဂါအေဟာင္းႀကီးကုိလာအံခ်ေနျပန္ျပီး+++ မွာေနက
တည္းကသူဒီလုိဘဲ။ သူထြက္သြားျပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ဒုကၡသည္ထဲက ေက်ာင္းေတြမွာပုိးကရင္စာေပေတြ
သင္ဖုိ႔ခြင့္ျပဳခ့ဲတယ္ သင္လည္းသင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။
သင္တဲ့ဆရာေတြကဇြဲမရွိဘူးခဏဘဲသင္ေပးျပီးေပ်ာက္ေတာ့တာဘဲ။ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္းလည္း ေႏြရာသီေက်ာင္း
ပိတ္ရက္ေတြမွာ ဖူးမန္းစတိလ ဦးေဆာင္ျပီးပုိးကရင္စာေပေတြကုိ ပုိ႔ခ်သင္ယူေနၾကတာဘဲ။
ေမာင္ခေကြး ဆိုသူရဲ့ အျမင္နဲ႔သေဘာထားေလးျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔အျမင္နဲ႔အေတြးေတြကို စာလုံးေပါင္း အနည္းငယ္ျပင္ရုံကလြဲၿပီး ၏,သည္, မေရြ႕ပဲေဖၚျပလိုက္ျခင္းျဖစ္
ပါတယ္။ က်ဳပ္တို႔ကရင္ေတြမွာ ဘာေတြလိုေနေသးလဲဆိုတာကို ဒီစာပိုဒ္ကေလးေတြ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ရုံနဲ႔
သိႏိုင္လိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။
အေရွ႕ပိုးကရင္ စာသင္ေက်ာင္းေလးနဲ႔ ပတ္သက္ခဲ့ဘူးသူေတြထဲက အခ့်ိဴလူေတြက,လြဲလို႔ ဘယ္လိုလူမွ်
တိတိက်က်မသိႏိုင္ပါဘူး။ ခြဲျခားခြဲျခားလုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ အင္မတန္ေရာင့္ရဲ တင္းတိမ္လြယ္တဲ့ စိတ္ရွိေနတဲ့
ေမာင္ကႀကီးနဲ႔ ေမာင္ခေကြး လိုလူစားမ်ားလာေလေလ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲတဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အတူတကြ
ပူးေပါင္းယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ေရး ဆိုတဲ့အရာေတြဟာ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ် ျဖစ္လာႏိုင္စရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက ေမာင္ကႀကီးနဲ႔ ေမာင္ခေကြး ဆုိသူေတြဟာ မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးလြန္းၿပီး သူတပါးကို
အထင္ေသးတတ္သူမ်ားျဖစ္တဲ့အျပင္ ဘယ္လိုအရာကိုမွ ေလးေလးနက္နက္ မထားတတ္ၾကတာကို သူတို႔
ရဲ့ အေရးအသားေတြက ေဖၚျပေနၾကပါတယ္။
ဥပမာ ကရင့္ပညာေရးဆိုတဲ့ေနရာမွာ သိသာထင္ရွားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမာင္ကႀကီးနဲ႔ ေမာင္ခေကြးလို
အေတြးေတြရွိေနႏိုင္တဲ့ ကရင္ညီအစ္ကိုေတြေလ့လာႏိုင္ဘို႔ link တစ္ခုကို ေဖၚျပေပးပါရေစ။ အဲဒီက ပါတဲ့
အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္ေတြကို အေသအျခာေလ့လာၿပီး က်ဳပ္တို႔ကရင္ေတြ ဘာေတြလုပ္စရာရွိ
သလဲ၊ ဘယ္ကစလုပ္ၾကမလဲ၊ ဘယ္လိုအစီအစဥ္ဆြဲၿပီး ဘယ္ေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖၚမလဲဆိုတာ
စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ၾကဘို႔ လိုလာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မိုးမျမင္ေလမျမင္နဲ႔ အေျခာက္တိုက္ အထင္ႀကီးေနၾကတဲ့ကရင္ေတြ သင္ခန္းစာ
ယူႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။
ကရင့္စကားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကရင္ေတြ ကရင္လို႔ခံယူထားသူတိုင္း ကရင္စကားေျပာၾကပါရဲ့လား၊ ကရင္စ
ကား ေျပာသူတိုင္း ကရင္ေ၀ါဟာရကို အတိအက် အသုံးျပဳၾကပါရဲ့လား၊ ကဲ ဥပမာေလး တစ္ခုႏွစ္ခုေလာက္
ေရးျပၾကည့္ပါရေစ။
ဗမာလို ေစ်းသြားမယ္ ဆိုတဲ့စကားလုံးကို ကရင္လိုဘယ္လိုေျပာၾကပါသလဲ။ ဗမာလို အိမ္သာသြားခ်င္တယ္
ဆိုလ်င္ ကရင္လိုဘယ္လိုေျပာၾကသလဲ။ ငါ့သားေလး ေက်ာင္းတက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့စကားလုံးကိုု ကရင္လို
ဘယ္လိုေျပာၾကသလဲ။ တနလၤာေန႔မွာ ေစ်းသြားၾကမယ္ ဆိုတဲ့စကားကို ကရင္လို ဘယ္လိုေျပာၾကသလဲ။
ေျပာတတ္ၾကပါရဲ့လား။
ကရင္လိုေျပာေပမယ့္ ကရင္စကားလုံးေတြမသုံးတဲ့အတြက္ သုံးရေကာင္းမွန္းမသိတဲ့အတြက္ ကရင္အမ်ိဳး
ျပဳတ္ေတာ့မယ္ လို႔ေျပာေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကဲ ဗမာလို ေစ်းသြားမယ္ ဆိုတဲ့စကားလုံးဆိုပါစို႔။
ဗမာျပည္ထဲက ကရင္ေတြဘယ္လိုေျပာသလဲ (မု္ေလ၀္လု္ ေဆ)( အသံထြက္ မေလေလးေဇး) ဒါဆိုလ်င္
ထိုင္းကရင္ေတြက ဘယ္လိုေျပာၾကသလဲ(မု္ေလ၀္လု္ တု္လာ) (အသံထြက္ မေလေလးတလာ) ကရင္လို
တကယ္ေျပာၾကေၾကးဆိုလ်င္ (မု္ေလ၀္လု္ဘာ့) (အသံထြက္ မေလေလးဖ်ာ့) အဲဒီလိုေျပာၾကရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခု ဗမာလို အိမ္သာ သြားခ်င္တယ္ဆိုလ်င္ ကရင္ေတြဘယ္လိုေျပာၾကပါသလဲ။
(မု္ေလ၀္႓းသာ အိင္သာ့)(အသံထြက္ မေလဘားသာ အိန္သာ့) ေနာက္တမ်ိဳးက်ေတာ့ (မု္ေလ၀္႓းသာ ဆု္
လင္ခါင့္) (အသံထြက္ မေလဘားသာ ခ်ေလာင္ခိုင့္) ထိုင္းကရင္ေတြက်ေတာ့ မေလေဟာင့္နန္း လို႔ေျပာၾက
ျပန္တယ္။
ကရင္လိုေျပာရမွာက (မု္ေလ၀္႓းသာ ဟၚဍၚ) (အသံထြက္ မေလဘားသာဟိုင္ဒိုင္) ျဖစ္ပါတယ္။
ငါ့သားေလးေက်ာင္းသြားေနတယ္ဆိုတာကို ကရင္ေတြဘယ္လိုေျပာသလဲ။
(ယ္ုေဖါဟ္ခြါ့ ေလ၀္ထင္းက်ံင္.) (အသံထြက္ ယာဖြတ္ခြါ့ ေလေထာင္းကၽြန္) ထိုင္းကရင္ေတြက်ျပန္ေတာ့
ယါလုခ်ိဳင္းေလေထာင္းရုမ္းရယမ္း လို႔ေျပာၾကသဗ်ား။ ကရင္လိုအမွန္တကယ္ေျပာရမွာက (ယု္ေဖါဟ္ခြါ့
ေလ၀္ထင္းဘာၟ) (အသံထြက္ ယာဖြတ္ခြါ့ ေလေထာင္း ဖ်ာ)။ အဲဒီလိုေျပာၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
တနလၤာေန႔မွာ ေစ်းသြားၾကမယ္ဆိုတဲ့စကားကို ကရင္ေတြဘယ္လိုေျပာၾကပါသလဲ။
(တ္ုေနန္.လာ့လု္ဏီဏွ္ ပု္မု္ေလ၀္လု္ ေဆ.)(အသံထြက္ တနင္လာ့လနီေနာ ပါမေလေလး ေဇး) ကရင္လိုအ
မွန္တကယ္ေျပာၾကရမွာက (အု္စန္လု္ဏီဏွ္ ပု္မု္ေလ၀္လု္ဘာ့)(အကၽြန္လနီေနာ ပါမေလေလးဖ်ာ့)။
အဲဒီလိုစကားေတြ ေရာေရာေထြးေထြး သုံးပါမ်ားလာလ်င္ ကိုယ့္ရဲ့ မိခင္ဘာသာစကားေတြ အတိအက်မ
ျဖစ္လာေတာ့ပဲ တျဖည္းျဖည္းေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းဟာ လူမ်ိဳး
တစ္မ်ိဳးရဲ့ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ ၾကန္အင္လကၡဏာ ပ်က္စီးသြားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကရင့္အမ်ိဳးျပဳတ္ဘို႔ရာ အ
ေၾကာင္းအခ်င္းအရာ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
အခုေခတ္ ကရင္ေတြၾကားမွာ တနဂၤေႏြေန႔ကေနစေနေန႔အထိကို ကရင္လို တမ်ိဳးသုံးလာၾကျပန္ပါတယ္။
မူၟလ္ုဏီ။ မူၟဏီ့ဏီ။ မူၟသိုင့္ဏီ။ မူၟလီၟဏီ။ မူၟယဲါဏီ။ မူၟဃွဴ႕ဏီ။ မူၟနဦဳ႔ဏီ။ ဆိုတာကိုအစားထိုး
သုံးစြဲလာတာေတြဟာ မျဖစ္သင့္ မျဖစ္ထိုက္ မလုပ္သင့္မလုပ္ထိုက္တဲ့ အခ်င္းအရာေတြပါ။
က်ဳပ္တို႔ကရင္ေတြအတြက္ က်ဳပ္တို႔ရဲ့ မိဘ ဘိုးဘြားေတြဟာ တနဂၤေႏြေန႔ကို ကရင္လို မူၟအု္တုက္။
တနလၤာေန႔ကို ကရင္လို မူၟအု္စန္။ အဂၤါေန႔ကိုကရင္လို မူၟအု္ညာၟ။ ဗုဒၶဟူးေန႔ကို ကရင္လို မူၟဗုဒၶ၀ါၟ။
ၾကာသာပေတးေန႔ကိုု ကရင္လို မူၟၿပၜ ပၱၚ။ ေသာၾကၤာေန႔ကို ကရင္လို မူၟအု္သုဂ္။ စေနေန႔ကို ကရင္လို
မူၟသၚသ၀့္။ ဆိုၿပီး တိတိက်က် ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ပါလ်က္နဲ႔ အခုလို ပရမ္းပတာ အိုးနင္းခြက္နင္း ထိန္းမႏိုင္
သိမ္းမရ ျဖစ္ေနျခင္းဟာ ထိန္းသိမ္းဘို႔ မစဥ္းစားၾကျခင္းဟာ ကရင္အမ်ိဳးျပဳတ္ဘို႔က,လြဲ ၿပီး ဘာအက်ိဳးမွ်
မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူးလို႔ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
မင္းစိုးစံ
(အေ၀းေရာက္ ကရင္ဒုကၡသည္တဦး)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္။
မွတ္ခ်က္
အခ့်ိဳစာလုံးေတြဟာ ပိုးကရင္စာလုံးေတြျဖစ္တဲ့အတြက္zawkabin karen font ထည့္ထားမွသာ အဆင္ေျပမွာျဖစ္ပါတယ္။
ပညာေရးနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့သတင္းကို ေဖၚျပေပးဘို႔ရာ ေရႊဟသၤာသတင္းဌာန ရဲ့ ဆိုက္ကို ဖြင့္လို႔မရေတာ့တဲ့အတြက္ link မေဖၚျပႏိုင္တာကို ခြင့္လႊတ္ေပးၾကပါ။
ျပန္ဖြင့္လို႔ရတဲ့ေန႔မွာ ေဖၚျပေပးပါ့မယ္။