ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိ့ဳ ေတာင္ကေလးေက်းရြာ ဖႜံဳပညာ့တု္၀ါန္႔
ေလာကီေလာကုတၱရာပညာသင္ၾကားေရးဌာန နာယကခ်ဳပ္
ဆရာေတာ္ အဂၢမဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ
ေဒါက္တာ ဘဒၵႏၲ ပညာသာမိ(ေတာမွီရဟန္း) ၏ ေထ႐ုပၸတၱိအက်ဉ္း
ေမြးသကၠရာဇ္
ျမန္မာေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၂၂ခု၊ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၇)ရက္၊ ၾကာသာပေတးေန႔ ညေန (၅း၁၅)နာရီ။
ေမြးရာဇာတိ
ဘားအံၿမိ့ဳနယ္၊ လွာကျမင္ေက်းရြာ။
ငယ္အမည္
ဖိုးသူ (ခ) ၿမိဳင္ေအးတင္။
ခမည္းေတာ္အမည္
ဦးေအာင္တင္။
မယ္ေတာ္အမည္
ေဒၚနန္းစိန္လွခင္(သခင္မႀကီး)
ေမာင္ႏွမ ေလးေယာက္အနက္ အေထြးဆုံးသား။
ရွင္ျပဳျခင္း
၁၃၂၉ခုႏွစ္ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၇)ရက္၊(၁၄-၁-၁၉၆၈)ၾကာသာပေတးေန႔တြင္ လွာကျမင္ေက်ာင္း ဆ
ရာေတာ္ ဦးသူရိယကို ဥပဇၥ်ယ္ျပဳ၍ မိဘဘိုးဘြား ပစၥယာႏုဂၢဟျဖင့္ ရွင္သာမေဏျပဳသည္။
ရဟန္းျပဳျခင္း
၁၃၄၂ခုႏွစ္ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္၊(၂၁-၃-၁၉၈၁)စေနေန႔ညေန(၄း၅၅)နာရီ အခ်ိန္၊ ဘားအံၿမိ့ဳ၊ အ
မွတ္(၁)ရပ္ကြက္ ဓမၼပီယေက်ာင္း၊ မဟာ၀ိဇယရံသီသိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ မိဘႏွစ္ပါး၏ပစၥယာႏုဂၢဟျဖင့္ ဘား အံၿမိ့ဳ၊ ေရႊဘိုေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးသုဇာတကို ဥပဇၥ်ယ္ျပဳ၍ ရဟန္းျဖစ္ေတာ္မူသည္။
ပရိယတၱိပညာ သင္ယူေလ့လာျခင္း။
အေျခခံပညာအထက္တန္းစာေမးပြဲ၊ သာသနာေရးဦးစီးဌာနမွ က်င္းပေသာ အဘိဓမၼာစာေမးပြဲ(ပ၊ဒု၊တ)
ဆင့္။
ပါဠိပထမျပန္စာေမးပြဲ ပထမႀကီးတန္း။
ေမာ္လၿမိဳင္ သုသမာစာရစာေမးပြဲ (အႀကီးတန္း)။
သဒၶမၼပါလစာေမးပြဲ (ပ၊ဒု၊တ)ဆင့္။
သထုံၿမိ့ဳ ပိဋကတၱယ ပါရဂူ စာေမးပြဲ မဟာေ၀ယ်ာကရဏိကတန္း။
ဘာသာျခားကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ စာေမးပြဲမ်ား။
၁၉၈၉မွ ၁၉၉၀အထိ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ သသၤက႐ိုက္(ဆန္စ္ကရစ္)တကၠသိုလ္၊ ဗာရာဏသီတကၠသိုလ္ႏွင့္ နာ
လႏၵာတကၠသိုလ္တို႔တြင္ ရာဇာဂီရိဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဇာဂရ ထံ၌ သကၠဋဘာသာအလြတ္တန္း၊ ပါဠိဘာ
သာအလြတ္တန္းကို ေလ့လာသင္ယူခဲ့သည္။
စာေပပရိယတၱိ ျပန္လည္ပို႔ခ်ေတာ္မူျခင္း။
ဇာတိရြာ လွာကျမင္ေက်ာင္း။
ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိ့ဳ ေျမာက္ကြင္းေက်ာင္း။
ဘားအံၿမိ့ဳ ရတနာသိဂၤ ီေက်ာင္း။
ေတာင္ကေလးရြာ ေတာင္ကေလး ပရိယတၱိစာသင္တိုက္။
ဘာသာေရး သာသနာေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား။
၁၉၈၇ခုႏွစ္ မွစ၍ ဇာတိလွကျမင္ရြာအေရွ႔ဘက္ တမိုင္အကြာ၌တည္ရွိေသာ ဘားအံ-လိႈင္းဘြဲ႔ ကားလမ္္းမ
အေရွ႔ဘက္ ေဒးမယ္ ေစာ့(ေခၚ) ထမင္းဆုပ္ေတာင္ကုန္း၌ ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းရွင္း၍ ေစတီေဟာင္းတဆူကို
အသစ္ျပဳျပင္ကာ ျမရတနာေစတီဟု ဘြဲ႔ေတာ္ ေပးေတာ္မူသည္။
ေတာင္ပတ္၀န္းက်င္ ေျမဧက(၃၁.၁၁)ကို သာသနာ့ေျမအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ေတာင္ကေလး ပရိယတၱိစာ
သင္တိုက္၊ ေတာင္ကေလး ပရိယတၱိေအးရိပ္သာ၊ ေလာကီေလာကုတၱရာ ပညာသင္ၾကားေရးဌာန၊ ဘုန္း
ေတာ္ႀကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္း။
၁၉၈၈ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္အထိ ကရင္ျပည္နယ္ေဒသ အစြန္အဖ်ား၌ ေစတီေဟာင္းအဆူ (၂၀)ကို ျပဳျပင္
ထီးတင္ေတာ္မူသည္။
သာသနာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈမရွိေသးေသာေဒသ၌ လမ္းေဖာက္ျခင္း၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း (၁၀)ေက်ာင္းတည္ေထာင္
ျခင္း၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္း (၅)ေက်ာင္း တည္ေထာင္ျခင္း၊ ယင္းေက်ာင္းမ်ားအား အခါအား
ေလွ်ာ္စြာ ပစၥည္းေလးပါးျဖင့္ ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ ေတာ္မွီရဟန္း ကေလာင္အမည္ျဖင့္ က်မ္းစာအုပ္ေပါင္း (၆၀)
ေက်ာ္ ေရးသားျခင္း။
၁၉၈၆ခုႏွစ္မွစ၍ မ်က္ေမွာက္အခ်ိန္အထိ ျမရတနာေစတီ၏ ရင္ျပင္ေတာ္၌ ႏွစ္စဉ္အခါႀကီးရက္ႀကီးမ်ားတြင္ အႏုသာသနီ၀ိပႆ နာနည္းျဖင့္ (၁၀)ရက္ တရားစခန္းဖြင့္၍ တရားျပေတာ္မူျခင္း၊ စသည့္သာသနာျပဳလုပ္ငန္း
မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူသည္။
ေလ့လာေရးခရီးၾကြေတာ္မူျခင္း။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယ၊ နီေပါ၊ သိရိလကၤာႏိုင္ငံ။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္း၊ စကၤာပူႏိုင္ငံ။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ။
ဘြဲ႔တံဆိပ္ေတာ္ ဆက္ကပ္ခံရျခင္း။
ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အမိန္႔ေတာ္ေၾကျငာစာအမွတ္ (၄၆-၉၁)အရ ၁၃၅၃ ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၁၃)
ရက္၊(၂၀-၁၁-၁၉၉၁) (ဗုဒၶဟူးေန႔) သဒၶမၼေဇာတိကဘြဲ႔၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွခ်ီးျမွင့္ေသာ ဗုဒၶစာေပဆု (၂၀၀၁)။
ယခုအခါ ဆရာေတာ္ အရွင္ပညာသာမိ(ေတာမီွရဟန္း)သည္ “ မဂ္၊ ခ်မ္းသာ၊ ပိုမိုျမင့္၊ ကဲခ်င့္၊ ေတာက္
ထြန္း ” ဟူေသာပရအက်ိဳး ဦးတည္ခ်က္ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ၀ိပႆနာတရားျပေတာ္မူျခင္း၊ (ပဋိပတၱိ)တာ၀န္။ က်မ္းစာမ်ားေရးသားျပဳစုျခင္း၊ တပည့္ဒါယကာတို႔အား စာသင္စာခ်တရားဓမၼေဟာၾကားဆုံးမျခင္း(ပရိ
ယတၱိ)တာ၀န္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ဆဲျဖစ္သည္။
လူသားအက်ိဳးျပဳ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ေတာ္မူျခင္း။
ဆရာေတာ္အရွင္ပညာသာမိသည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ကရင္ျပည္နယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္း
ေရးဦးေဆာင္နာယကဆရာေတာ္တပါးအျဖစ္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး Karen Peace Council (KPC)တြင္
လည္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းေရး မိႆဟာရ နာယကဆရာေတာ္တပါးအျဖစ္လည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္ ပညာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ယူနစ္အဖြဲ႔ Phlon Education Development Unit (PEDU)ကို စတင္ဖြဲ႔စည္း တည္ေထာင္ၿပီး ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္
ျခင္း၊ ပညာေရးဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား က်န္းမာေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအ
တြက္ စြမ္းစြမ္းတမံ လမ္းၫႊန္လုပ္ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
က်န္းမာေရးက႑တြင္လည္း ၾကက္ေျခနီအသင္းမ်ား ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ေပးျခင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ေျခ
တု လက္တုဆိုင္ရာ ျပန္လည္သန္စြမ္းေရးဌာန ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ကမကထျပဳျခင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္
ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ က်န္းမာေရးအျမင္ဖြင့္ သင္တန္းမ်ား၊ ေရွးဦးသူနာျပဳစုနည္းႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္
ေရွာက္မႈသင္တန္းမ်ားကို ဖြင့္လွစ္ေစျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ကရင္ျပည္နယ္မွ ထူးခြၽန္ေက်ာင္းသား/သူမ်ားကို ပညာသင္စရိတ္ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ နတ္ေစတမန္ပညာဒါနအ
ဖြဲ႔ (အိႏၵဳ)ကို တည္ေထာင္ေတာ္မူၿပီး ႏြမ္းပါးေသာေက်ာင္းသား/သူမ်ားကို ပညာဒါနျပဳခဲ့ပါသည္။ ကရင္ေက်ာင္းသားမ်ားရိပ္သာ (Karen Student Center)၏ နာယကဆရာေတာ္အျဖစ္လည္း ေဆာင္ရြက္
ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ကရင္ျပည္နယ္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ စိမ္းလန္းစိုေျပေရး သဘာ၀သစ္ေတာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေသာအားျဖင့္
ၾကာအင္းေတာင္အပါအ၀င္ သစ္ေတာဧက ၅၀၀၀ေက်ာ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၿပီး၊ သစ္ပင္ပ်ိဳးပင္မ်ား
ႏွင့္ ရာဘာပ်ိဳးပင္ တသိန္းေက်ာ္ကိုလည္း အခမဲ့ ေ၀ငွဒါနျပဳခဲ့ပါသည္။
ႏွစ္စဉ္ မိုးရာသီတြင္ တပည့္မ်ားကို သစ္ပင္စိုက္ပြဲမ်ားက်င္းပေစၿပီး သစ္ပင္သစ္ေတာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစခဲ့
ပါသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားစာေပကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသည့္အေလွ်ာက္ ကရင္စာေပကိုထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ သုေတ
သနျပဳျခင္း၊ စာေပေရးသားျခင္း၊ စာေစာင္မ်ားထုတ္ေ၀ျခင္းမ်ားအျပင္ ကြန္ပ်ဴတာစာလုံးျဖင့္ Karen Font ရ
ေအာင္ အားထုတ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
အေရွ႔ပိုးကရင္- ျမန္မာ- အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ကို ေရးသားစီယင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
တိုင္းရင္းသားကရင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ယဉ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ စာေပႏွင့္ပတ္သက္ေသာ က်မ္းတေစာင္ကိုလည္း အိႏၵိ
ယႏိုင္ငံ ကာလကတၱား တကၠသိုလ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့ၿပီး ဂုဏ္ထူးေဆာင္က်မ္းျပဳပါရဂူဘြဲ႔ကို ဆက္ကပ္ခ်ီးျမွင့္
ျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။
ယခုအခါ ကရင္ျပည္နယ္ ကရင္စာေပႏွင့္ယဉ္ေက်းမႈအဖြဲ႔၏ နာယကအျဖစ္ ကရင္အမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္ကို ထမ္းရြက္ေတာ္မူလွ်က္ရွိပါသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္မုန္တိုင္းက်ေရာက္ခဲ့စဉ္က “ဒုကၡေရာက္သူ ၀ိုင္း၀န္းကူ ထိုသူခ်မ္းသာေရာက္” ဟူေသာ
ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ကရင္ ျပည္နယ္တ၀ွမ္းရွိ တပည့္ဒကာမ်ားကိုႏိႈးေဆာ္ကာ မုန္တိုင္းဒါဏ္ခံစားခဲ့ရေသာ ဧရာ၀
တီတိုင္းေဒသရွိ ၿမိ့ဳရြာမ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ကာ ကူညီပံ့ပိုးေပးခဲ့ပါသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသို႔ သာသနာျပဳခရီး ၾကြေရာက္ခဲ့စဉ္ ၾသစေၾတးလ်ေရာက္ ကရင္တိုင္း
ရင္းသားမ်ားအတြက္ Karen Melbourne Buddhist Associate (KMBA) ၾသစေၾတးလ်ေရာက္ တပည့္ဒ
ကာမ်ားျဖင့္ ဗုဒၶစာေပမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား၊ ႏိုင္ငံ ေရး၊ လူမႈေရး အသိပညာေပးေဆာင္းပါးမ်ားကိုလည္း ေရးသား
ေတာ္မူဆဲျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ႏိုင္ငံ၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာေတာ္အက်ိဳးအတြက္ စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္ရြက္ေတာ္မူေသာ ကရင္
ရဟန္းေတာ္မေထရ္ျမတ္တပါးျဖစ္ေတာ္မူသည့္ ေတာင္ကေလး ပရိယတၱိစာသင္တိုက္ ေလာကီေလာကုတၱ
ရာ ပညာသင္ၾကားေရးဌာန၏ ပဓာန နာယကဆရာေတာ္ Dr. အရွင္ပညာသာမိ(ေတာင္ကေလးဆရာ
ေတာ္)အား လူမႈအက်ိဳးျပဳဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းကို ဘက္စုံထမ္းရြက္ ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ “ ဘက္စုံဂုဏ္ထူး
ေဆာင္ဆု ” ကို ခ်ီးျမွင့္ပူေဇာ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။
မွတ္ခ်က္။
ကရင့္သကၠရာဇ္၂၇၅၃ ခုႏွစ္ ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ကူးေန႔တြင္ထုတ္ေ၀သည့္ ေရႊကိုကၠိဳလ္ အထူးထုတ္စာ
ေစာင္မွ တိုက္႐ိုက္ကူးယူေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
မင္းစိုးစံ
(အေ၀းေရာက္ ကရင္ဒုကၡသည္တဦး)